Het nieuwe normaal

Een fris nieuw schooljaar strekt zich voor ons uit. Wij beginnen deze nieuwe jaargang van MeerTaal ook fris en fruitig met een geheel vernieuwde vormgeving en bomvol interessante en inspirerende artikelen en columns over taal en taalonderwijs.

Na alle coronaperikelen en lockdowns van het afgelopen schooljaar voelt dit schooljaar, nog sterker dan andere schooljaren, als een nieuwe start. Het is alsof we langzaam ontwaken uit een lange winterslaap en we de wereld met andere ogen aanschouwen. Alles wat eerst vanzelfsprekend was, is opeens weer bijzonder. Elkaar fysiek ontmoeten, zonder beperkingen op pad … Natuurlijk went dat ook weer en waarschijnlijk pakken we het normale leven razendsnel weer op. Of het ‘nieuwe normale’ leven, afhankelijk van hoe het virus zich gaat ontwikkelen.

De impact van de periode van lockdowns en beperkingen op het onderwijs was enorm. Er moest snel geschakeld worden van fysiek onderwijs naar afstandsonderwijs en dus moesten we ons collectief verdiepen in alle digitale mogelijkheden om het onderwijs vorm te geven. Dat ging soms met horten en stoten (ik spreek nu voor mezelf), maar we hebben in korte tijd op dit vlak ontzettend veel bijgeleerd.

Ook al kon het onderwijs op deze manier doorgang vinden, de omstandigheden waren verre van optimaal. De afhankelijkheid van goede verbindingen en apparaten maakte ons kwetsbaar. We hebben de afgelopen maanden hierover genoeg schrijnende verhalen gehoord en gelezen. Kwetsbare leerlingen zijn door corona extra hard geraakt en er is extra onderwijsgeld beschikbaar gesteld om leerachterstanden weg te werken. Dit vraagt om maatwerk, want er zijn grote onderlinge verschillen tussen scholen. Wat kun je het beste doen om de achterstanden weg te werken?

In het algemeen is het advies om de aandacht vooral te richten op de kernvakken: rekenen, taal en lezen. Het rekenen laat ik over aan de experts op dat gebied, over taal en lezen kan ik wel iets verstandigs zeggen. Hoe kun je je taalonderwijs effectief vormgeven? In ieder geval niet door als een dolle te proberen om alle gemiste lessen in te halen, maar wel door slimme keuzes te maken in je taalaanbod. Focus op de kern van het taalonderwijs: lezen, schrijven en spreken. Lees goede boeken en praat hier samen met de leerlingen over, laat ze schrijven over wat ze hebben meegemaakt of over wat ze hebben gelezen. Zoek informatieve teksten over relevante onderwerpen, lees die teksten samen en ga erover in gesprek. Met heel veel extra leeskilometers en betekenisvolle verwerkingsopdrachten geef je de taalontwikkeling van alle leerlingen een enorme boost!

Mijn advies voor een zinvolle en duurzame besteding van het extra onderwijsgeld zou dan ook zijn: investeer in de schoolbibliotheek. Niets nodigt meer uit tot lezen dan een vers gevulde schoolbieb met mooie nieuwe titels van fijne schrijvers. Dus: koop boeken, stapels boeken! (En neem een abonnement op MeerTaal voor je hele team.)

Veel leesplezier,

Monica Koster