Welkom

Door het lezen van boeiende teksten en daarover te schrijven en te praten, leert een kind begrijpen wat hij leest. In dit artikel lees je hoe je als leerkracht deze activiteiten begeleidt, inclusief een uitgewerkt stappenplan om zelf mee aan de slag te gaan.

Hoe maak je leerlingen nieuwsgierig en hoe zet je ze aan het denken? Dat kan met taaldenkgesprekken: leerlingen doen actief mee, denken actief mee en praten actief mee, en al doende worden ze taalvaardiger en denkvaardiger. Hoe voer je als leerkracht zo’n taaldenkgesprek? En kan dat met álle leerlingen? Aan de hand ...

Tegenwoordig communiceren we voornamelijk digitaal. We sturen elkaar appjes, we schrijven mails en lezen en schrijven teksten op de computer. Toch staat handschriftonderwijs in groep 3 en 4 nog steeds op het rooster. Is dit een erfenis uit het verleden waar we beter afscheid van kunnen nemen of is het aanleren van e...

Tekstloze prentenboeken zijn bijzondere prentenboeken. Ze bevatten geen of nauwelijks tekst en de lezer moet zelf de verhaallijn construeren. De boeken hebben vaak prachtige illustraties. Het zijn kunstwerken om alleen of samen in alle rust naar te kijken, van te genieten en over te praten. Het grote voordeel van di...

Lezen is een belangrijke sleutel tot succes in het onderwijs en in de samenleving: veel informatie moet via lezen geleerd en verwerkt worden. Lezen is daarom ook een van de basisvaardigheden waaraan in het onderwijs veel tijd wordt besteed. Maar hoe is het gesteld met de leesvaardigheid van leerlingen in het (specia...

Hoe zorg je dat jouw leerlingen (en jijzelf) gemotiveerd blijven om te schrijven? Hoe haal je meer uit je schrijfonderwijs en werk je gericht aan de schrijfontwikkeling van je leerlingen? In dit artikel laat Femke Cools zien hoe je door het gebruik van genres schrijf- en zaakvakonderwijs betekenisvol met elkaar kunt...

Stichting Lezen organiseert dit jaar alweer voor de twaalfde keer de Pabo Voorleeswedstrijd. In dit artikel vertellen Joost Maes en Inouk Boerma hoe hun opleidingen de voorleeswedstrijd organiseren en hoe ze studenten daarbij betrokken weten te krijgen en te houden.

Taalvergelijking lijkt een toegankelijke eerste stap voor leerkrachten om meertaligheid in de klas te benutten. Onderzoek laat zien dat het bespreken van overeenkomsten en verschillen tussen talen bijdraagt aan de taalontwikkeling van leerlingen. De effectiviteit van taalvergelijking blijkt samen te hangen met het g...

SLO heeft een Teamgids meertaligheid ontwikkeld. In dit artikel legt Inge Jansen aan de hand van praktische voorbeelden uit hoe de gids leerkrachten ondersteunt bij het ontwikkelen van kennis en vaardigheden over het waarderen en inzetten van meertaligheid in de klas.

Kun je van leerlingen betere schrijvers maken door ze in gesprek te laten gaan over hun teksten? Dat was de hoofdvraag van het onderzoeksproject Dialogisch schrijven. In dit artikel laten Monica Koster en Renske Bouwer zien wat dialogisch schrijven precies inhoudt en bespreken zij enkele bevindingen uit het onderzoe...

Als leraar vind je het belangrijk dat de leerlingen je goed begrijpen. Veel leraren versimpelen daarom vaak hun taalgebruik. Maar wanneer je dat doet, ontneem je je leerlingen kansen om complexere taal, oftewel schooltaal, te leren. Leerlingen hebben deze schooltaal hard nodig in hun schoolloopbaan. Als je weet wat ...

Veel leerlingen zijn enthousiaste gamers, maar moeilijk te porren voor het lezen van boeken in hun vrije tijd. Zou je games en lezen met elkaar kunnen verbinden om leerlingen enthousiast te krijgen voor lezen? Itie van den Berg ging samen met spelontwerper Frank Bovenkerk op zoek naar het antwoord op deze vraag.

Taalrondes kunnen worden ingezet in alle groepen van het basisonderwijs. In dit artikel beschrijven Wietske Visser en Merlijn Wentzel hoe in nieuwkomersgroepen gewerkt wordt met de taalronde, een methodiek waarin vertellen en schrijven over eigen ervaringen centraal staat.

In kinderboeken staan bijna altijd illustraties. Dat is natuurlijk niet voor niets, maar wat is nou precies de rol van illustraties? Martijn van der Linden beschrijft in dit artikel de verschillende functies van illustraties en hoe je die kunt inzetten voor leesbevordering in de klas.

In september lanceerde de Taalunie haar nieuwe website rijketeksten.org. Daarop kunnen leerkrachten rijke teksten vinden om hun taal- en zaakvaklessen mee te verrijken. Het doel? Leerlingen prikkelen en motiveren en zo op een originele en duurzame manier aan hun leesvaardigheid werken. In dit artikel gaat Britt Libo...

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...

Mooie praktijken staan en vallen met de kwaliteit van de professional. In dit artikel schrijven Levineke van der Meer en Hermien de Waard over hun ontdekkingen tijdens het professionaliseringstraject Spel met Oog voor Dialoog dat zij deden in samenwerking met onderzoekers van de Vrije Universiteit.

Hoewel veel leerlingen op de basisschool goed in staat zijn om geschreven teksten op een oppervlakkig niveau te begrijpen en expliciete informatie uit een tekst te halen, hebben relatief veel van hen moeite om een tekst verdiepend te lezen. Wat houden deze verdiepende vaardigheden in en hoe komen leerlingen juist to...

Dit voorjaar lanceerden Stichting Lezen en SLO lezeninhetpo.nl: een website met achtergrondinformatie en tips over effectief leesonderwijs. In dit artikel vertellen drie leerkrachten hun ervaringen met de website.

Overal heb je woorden voor nodig. Het belang van een goede woordenschat om deel te kunnen nemen aan het onderwijs wordt door niemand betwist. Hoe zorg je ervoor dat de woordenschat van leerlingen zich voldoende uitbreidt en verdiept? Lucienne Rijks gaat hierover in gesprek met Marianne Verhallen en Anneke Smits.

Elke leerling is meertalig, want iedereen spreekt verschillende talen of taalvarianten. Meertaligheid is een realiteit en een doel in het onderwijs; je kunt er niet omheen. Maar vaak wordt nog de vraag gesteld: alleen Nederlands in de klas, ja of nee? In dit artikel worden best practices van basisscholen besproken d...

Het kan erg frustrerend zijn als je veel tijd hebt besteed aan het geven van feedback en leerlingen lijken er niet veel van te leren. Hoe geef je feedback waar een leerling echt iets aan heeft? Monica Koster en Meike Korpershoek hebben hiervoor een stappenplan ontwikkeld. Aan de hand van een voorbeeld laten ze zien ...

Van ieder kind een enthousiaste lezer maken; dat is wat we het liefste zouden willen. Maar niet ieder kind is intrinsiek gemotiveerd om te lezen. In dit artikel legt Anneke Bemer uit waarom dit geen probleem hoeft te zijn en biedt zij handvatten om leerlingen die niet intrinsiek gemotiveerd zijn, tóch een goede lees...

In Nederland wordt op verschillende plaatsen volop gewerkt aan een leesoffensief, waarbij verschillende instellingen samenwerken om de leesvaardigheid onder jongeren te verbeteren. Onze benedenburen in België zijn vorig jaar al gestart met een brede aanpak van leesontwikkeling: Mechelen Leesstad. Een Hogeschool, de ...

Als je vroeger zelf ook een penvriendje hebt gehad, weet je hoe bijzonder het is om een handgeschreven brief te ontvangen. Juist in deze digitale tijd is het waardevol om een eigen schrijfmaatje te hebben. Een onbekend leeftijdgenootje waarmee je persoonlijke, met de hand geschreven, brieven gaat uitwisselen. In dit...

Veel kinderen in Nederland groeien meertalig op. Een kind succesvol meertalig opvoeden gaat niet altijd vanzelf. Hoe zouden leerkrachten ouders daarbij kunnen ondersteunen? Wat zeg je wel en wat zeg je niet tegen (de ouders van) een meertalige leerling? Sharon Unsworth geeft in dit artikel adviezen met praktische ha...

Bij het aanbieden van het onderwijs in de Engelse taal krijgen leraren te maken met grote niveauverschillen tussen leerlingen. Hoe kun je het onderwijsaanbod laten aansluiten bij het niveau van de individuele leerling, zodat hij gemotiveerd en betrokken blijft? Jasper Kok beschrijft hoe ze dit bij Stichting OPO Hof ...

Bassischool De Es heeft zowel de taalmethode als de zaakvakmethode losgelaten en biedt alle vakgebieden geïntegreerd aan, met uitzondering van rekenen en spelling. Samen met Mirjam Zaat begeleidt Willemijn Vernout het team van De Es bij de invoering van taalrondes. In dit artikel beantwoordt Willemijn de meest geste...

In een gemiddelde kleuterklas in Nederland bestaan grote verschillen tussen kinderen als het gaat om hun taalvaardigheid. Deze zijn voor een deel te verklaren vanuit verschillen in de thuisomgeving. Eke Krijnen en Martine van der Pluijm onderzochten hoe scholen rekening kunnen houden met deze verschillen en laagopge...

De leescirkel van Aidan Chambers is op Hogeschool De Kempel een belangrijk middel om de literaire competentie van studenten te vergroten. Daarnaast inspireert de leescirkel hen een rijke leesomgeving te creëren op hun (stage)school. Op welke manier aan deze twee doelen wordt gewerkt, beschrijven Anne van Buul en Hel...

Een kind leert mondelinge taal door interactie en door de omgeving waarin hij opgroeit. Taalfeedback is een krachtig middel om de mondelinge taalvaardigheid verder te ontwikkelen. Eveline Bogers beschrijft op welke manieren je effectieve taalfeedback kunt geven en illustreert dit met voorbeelden. 

Hoe begin je het schooljaar in de groepen 3 en 4 na de periode van coronamaatregelen? Hoeveel vertraging hebben leerlingen opgelopen? Zijn er interventies nodig, en zo ja, welke? Hoe zou je het extra onderwijsgeld het beste kunnen besteden? Lucienne Rijks interviewde Erna van Koeven, Mirjam Snel en Marita Eskes hier...

Kinderen met een andere thuistaal dan het Nederlands kunnen niet altijd goed meedoen met zaakvaklessen wanneer ze het Nederlands niet genoeg beheersen. In een internationaal onderzoek naar inclusief natuur- en techniekonderwijs is onderzocht wat leerkrachten kunnen doen om meertalige leerlingen actief bij zulke less...

SLO ontwikkelde een leerlijn met begrippen voor taalbeschouwing. De leerlijn bestaat uit een geordende set begrippen die kennis over taal uitdrukken. Met die begrippen kun je met je leerlingen praten over taal en taalgebruik. Bart van der Leeuw en Mariëtte Hoogeveen leggen uit hoe je met deze leerlijn het domein taa...

De afname van een eindtoets aan het eind van het basisonderwijs is verplicht voor alle leerlingen. Maar welk effect heeft een toets zoals de eindtoets nu feitelijk op het onderwijs? En is dat een effect waar de kwaliteit van onderwijs daadwerkelijk mee gediend is? Karen Heij zocht het uit in haar promotieonderzoek.