Welkom

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...

Mooie praktijken staan en vallen met de kwaliteit van de professional. In dit artikel schrijven Levineke van der Meer en Hermien de Waard over hun ontdekkingen tijdens het professionaliseringstraject Spel met Oog voor Dialoog dat zij deden in samenwerking met onderzoekers van de Vrije Universiteit.

Hoewel veel leerlingen op de basisschool goed in staat zijn om geschreven teksten op een oppervlakkig niveau te begrijpen en expliciete informatie uit een tekst te halen, hebben relatief veel van hen moeite om een tekst verdiepend te lezen. Wat houden deze verdiepende vaardigheden in en hoe komen leerlingen juist to...

Dit voorjaar lanceerden Stichting Lezen en SLO lezeninhetpo.nl: een website met achtergrondinformatie en tips over effectief leesonderwijs. In dit artikel vertellen drie leerkrachten hun ervaringen met de website.

Overal heb je woorden voor nodig. Het belang van een goede woordenschat om deel te kunnen nemen aan het onderwijs wordt door niemand betwist. Hoe zorg je ervoor dat de woordenschat van leerlingen zich voldoende uitbreidt en verdiept? Lucienne Rijks gaat hierover in gesprek met Marianne Verhallen en Anneke Smits.

Elke leerling is meertalig, want iedereen spreekt verschillende talen of taalvarianten. Meertaligheid is een realiteit en een doel in het onderwijs; je kunt er niet omheen. Maar vaak wordt nog de vraag gesteld: alleen Nederlands in de klas, ja of nee? In dit artikel worden best practices van basisscholen besproken d...

Het kan erg frustrerend zijn als je veel tijd hebt besteed aan het geven van feedback en leerlingen lijken er niet veel van te leren. Hoe geef je feedback waar een leerling echt iets aan heeft? Monica Koster en Meike Korpershoek hebben hiervoor een stappenplan ontwikkeld. Aan de hand van een voorbeeld laten ze zien ...

Van ieder kind een enthousiaste lezer maken; dat is wat we het liefste zouden willen. Maar niet ieder kind is intrinsiek gemotiveerd om te lezen. In dit artikel legt Anneke Bemer uit waarom dit geen probleem hoeft te zijn en biedt zij handvatten om leerlingen die niet intrinsiek gemotiveerd zijn, tóch een goede lees...

In Nederland wordt op verschillende plaatsen volop gewerkt aan een leesoffensief, waarbij verschillende instellingen samenwerken om de leesvaardigheid onder jongeren te verbeteren. Onze benedenburen in België zijn vorig jaar al gestart met een brede aanpak van leesontwikkeling: Mechelen Leesstad. Een Hogeschool, de ...

Als je vroeger zelf ook een penvriendje hebt gehad, weet je hoe bijzonder het is om een handgeschreven brief te ontvangen. Juist in deze digitale tijd is het waardevol om een eigen schrijfmaatje te hebben. Een onbekend leeftijdgenootje waarmee je persoonlijke, met de hand geschreven, brieven gaat uitwisselen. In dit...

Veel kinderen in Nederland groeien meertalig op. Een kind succesvol meertalig opvoeden gaat niet altijd vanzelf. Hoe zouden leerkrachten ouders daarbij kunnen ondersteunen? Wat zeg je wel en wat zeg je niet tegen (de ouders van) een meertalige leerling? Sharon Unsworth geeft in dit artikel adviezen met praktische ha...

Bij het aanbieden van het onderwijs in de Engelse taal krijgen leraren te maken met grote niveauverschillen tussen leerlingen. Hoe kun je het onderwijsaanbod laten aansluiten bij het niveau van de individuele leerling, zodat hij gemotiveerd en betrokken blijft? Jasper Kok beschrijft hoe ze dit bij Stichting OPO Hof ...

Bassischool De Es heeft zowel de taalmethode als de zaakvakmethode losgelaten en biedt alle vakgebieden geïntegreerd aan, met uitzondering van rekenen en spelling. Samen met Mirjam Zaat begeleidt Willemijn Vernout het team van De Es bij de invoering van taalrondes. In dit artikel beantwoordt Willemijn de meest geste...

In een gemiddelde kleuterklas in Nederland bestaan grote verschillen tussen kinderen als het gaat om hun taalvaardigheid. Deze zijn voor een deel te verklaren vanuit verschillen in de thuisomgeving. Eke Krijnen en Martine van der Pluijm onderzochten hoe scholen rekening kunnen houden met deze verschillen en laagopge...

De leescirkel van Aidan Chambers is op Hogeschool De Kempel een belangrijk middel om de literaire competentie van studenten te vergroten. Daarnaast inspireert de leescirkel hen een rijke leesomgeving te creëren op hun (stage)school. Op welke manier aan deze twee doelen wordt gewerkt, beschrijven Anne van Buul en Hel...

Een kind leert mondelinge taal door interactie en door de omgeving waarin hij opgroeit. Taalfeedback is een krachtig middel om de mondelinge taalvaardigheid verder te ontwikkelen. Eveline Bogers beschrijft op welke manieren je effectieve taalfeedback kunt geven en illustreert dit met voorbeelden. 

Hoe begin je het schooljaar in de groepen 3 en 4 na de periode van coronamaatregelen? Hoeveel vertraging hebben leerlingen opgelopen? Zijn er interventies nodig, en zo ja, welke? Hoe zou je het extra onderwijsgeld het beste kunnen besteden? Lucienne Rijks interviewde Erna van Koeven, Mirjam Snel en Marita Eskes hier...

Kinderen met een andere thuistaal dan het Nederlands kunnen niet altijd goed meedoen met zaakvaklessen wanneer ze het Nederlands niet genoeg beheersen. In een internationaal onderzoek naar inclusief natuur- en techniekonderwijs is onderzocht wat leerkrachten kunnen doen om meertalige leerlingen actief bij zulke less...

SLO ontwikkelde een leerlijn met begrippen voor taalbeschouwing. De leerlijn bestaat uit een geordende set begrippen die kennis over taal uitdrukken. Met die begrippen kun je met je leerlingen praten over taal en taalgebruik. Bart van der Leeuw en Mariëtte Hoogeveen leggen uit hoe je met deze leerlijn het domein taa...

De afname van een eindtoets aan het eind van het basisonderwijs is verplicht voor alle leerlingen. Maar welk effect heeft een toets zoals de eindtoets nu feitelijk op het onderwijs? En is dat een effect waar de kwaliteit van onderwijs daadwerkelijk mee gediend is? Karen Heij zocht het uit in haar promotieonderzoek.

Waarom zou je taaldoelen koppelen aan doelen van wereldoriëntatie? En hoe doe je dat? Dit artikel gaat over de kracht van geïntegreerde lessen wereldoriëntatie en taal. Anne-Christien Tammes en Femke Ruiter beschrijven aan welke voorwaarden deze lessen moeten voldoen en geven praktijkvoorbeelden waar je als leerkrac...

In Nederland kan meer dan 80% van de mensen als meertalig beschouwd worden. De tweede taal kan een lokaal gesproken taal zijn of een buitenlandse taal. Een groeiende groep leerlingen in het basisonderwijs heeft een andere moedertaal dan het Nederlands. Meertaligheid in het onderwijs is daarmee een gegeven. In dit ar...

Recent peilingsonderzoek laat zien dat het niveau van schrijfvaardigheid van leerlingen aan het eind van het basisonderwijs te wensen overlaat (Inspectie van het Onderwijs, 2021). In dit artikel bespreken Herman Franssen en Aster Dijkgraaf de resultaten van deze peiling en de implicaties hiervan voor de onderwijspra...

Goed, passend taalonderwijs Nederlands staat al jaren hoog op de agenda van BS De Regenboog in Schijndel. Nadat de school als ontwikkelschool aan het landelijk traject Curriculum.nu voor het leergebied Nederlands had deelgenomen, besloot het team het schrijfonderwijs te vernieuwen. In dit artikel beschrijft Mireille...

Je leerlingen maken hun dictees voldoende, maar het eigen schrijfwerk wemelt nog van de fouten. Veel leraren zullen dit herkennen. Hoe zorg je ervoor dat leerlingen de leerstof uit de spellingles ook echt gaan toepassen bij het schrijven van teksten? Dit was het onderwerp van een kleinschalige interventiestudie.

Schrijven is een samenspel van drie vaardigheden: technische, inhoudelijke en metacognitieve. Toch gaat de aandacht in het schrijfonderwijs vaak naar die laatste twee vaardigheden. In dit artikel zetten Marit Trioen en Jordi Casteleyn uiteen waarom het belangrijk is ook aandacht te hebben voor de technische bouwsten...

In onze spreektaal komt één klinker het meest voor. Toch wordt hieraan in het gebruikelijke taal- en spellingonderwijs nauwelijks aandacht besteed, terwijl het herkennen van die klinker voor de juiste spelling van veel woorden heel bepalend is. In dit artikel geeft Dolf Janson daarom uitleg over de rol van deze kenm...

‘Poëzie is de kunst om de zee in een glas te vangen,’ zei Italo Calvino. Woorden worden weggelaten, emoties toegevoegd en de lezer wordt vol verwondering meegezogen in de gedachten van de schrijver. Ook leerlingen gun je die verwondering. In dit artikel geeft Karin Versloot handvatten voor poëzieonderwijs; van gedic...

Manon Sikkel is momenteel kinderboekenambassadeur van Nederland. Wat vindt zij belangrijk als het om kinderboeken gaat? Welke boodschap wil ze uitdragen? Lucienne Rijks interviewde haar.

Leerlingen gemotiveerd krijgen voor schrijven is een hele kunst. Dat vraagt om voldoende tijd voor leerlingen om echt goed met een schrijfopdracht aan de slag te kunnen gaan. Basisschool De Brug werkt met schrijfweken, een mooie manier om ruimte te creëren voor effectief schrijfonderwijs met als resultaat gemotiveer...

Hoe gaan we om met taalvariatie, meertaligheid en het Standaardnederlands in het onderwijs in Nederland en Vlaanderen? Over die vraag heeft een onafhankelijke, interactionale commissie zich gebogen. Frans Hinskens, bijzonder hoogleraar Taalvariatie en Taalcontact, was voorzitter van deze commissie en beschrijft in d...

Leraar Annika werkt in groep 3 en geeft haar taalonderwijs vorm door te werken met interessante en betekenisvolle thema’s. Bij deze thema’s zoekt ze zelf boeken en teksten. In dit artikel beschrijft Bea Pompert hoe je thema’s en teksten verbindt met lezen en waar je rekening mee moet houden.

Tweederde van de pabodocenten vindt hun studenten niet voldoende competent in leesbevordering. Toch moeten deze aanstaande leraren straks hun leerlingen warm maken voor lezen. Wij interviewden pabodocent Marieke Deinum, pabostudent Marla Drenth en projectleider van Stichting De Schoolschrijver Annemarie Heuts over h...