Welkom

Wij zijn toe aan onze tiende jaargang en dat voelt als een speciale verjaardag. Een mooie aanleiding om terug te blikken, maar ook om nieuwe plannen te maken. Voor het terugblikken ben ik het archief ingedoken en ik was blij verrast: op onze website zijn een boel pareltjes te vinden, die nog steeds actueel en bruikb...

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

Marieke Lucas Rijneveld (1991) groeide op in Nieuwendijk, in een gereformeerd boerengezin waar hij niet zichzelf kon zijn. Het verlies van een broer had een enorme impact op de relatie met zijn ouders in de basisschoolperiode. In die periode creëerde Rijneveld het fantasievriendje Lucas.

Een krachtig kenmerk van rijk taalonderwijs is dat kinderen lezen, praten en schrijven over betekenisvolle thema’s. Thema’s worden betekenisvoller voor kinderen als ze die kunnen linken aan eigen ervaringen. Verwoorden en beschrijven van eigen ervaringen kan in verschillende tekstgenres. Poëzie is vaak het laatste w...

In januari 2021 heeft corona ons doen besluiten om naar Nederland te verhuizen. Zes maanden later landden we op Schiphol. Kyro, geboren in Hong Kong en opgegroeid in Ho Chi Minh City in Vietnam, sprak op school en thuis voornamelijk Engels. Met Vietnamees-Nederlandse en Chinees-Nederlandse ouders, sprak ze ook een b...

Binnen één jaar zijn we geconfronteerd met twee grote vluchtelingenstromen. In de zomer van 2021 vluchtten duizenden Afghanen voor de machtsovername van de Taliban. Een halfjaar later sloegen in Oekraïne miljoenen mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld. De kinderen die uit deze landen naar Nederland komen, hebben re...

Het is altijd weer een feestje als een nieuw thema van start gaat. Bij het creëren van taal- en leerrijke hoeken kan ik mezelf helemaal uitleven. Ik vind het zinvol om de kinderen hierbij te betrekken, omdat ze met de meest geweldige ideeën komen. Een plaats waar dit regelmatig gebeurt, is aan de verteltafel. Bij de...

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...

Mijn boek Palmen op de Noordpool is thematitel bij het thema ‘Gi-ga- groen’ van de kinderboekenweek 2022. In dit boek leg ik klimaatverandering uit aan kinderen vanaf 9 jaar.

Mooie praktijken staan en vallen met de kwaliteit van de professional. In dit artikel schrijven Levineke van der Meer en Hermien de Waard over hun ontdekkingen tijdens het professionaliseringstraject Spel met Oog voor Dialoog dat zij deden in samenwerking met onderzoekers van de Vrije Universiteit.

Maaike Pulles promoveerde op 9 december 2022 aan de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek naar de interactie tussen basisschoolleerlingen tijdens dialogisch lezen.

Nina Sangers promoveerde op 30 maart 2022 aan de Universiteit Utrecht met haar onderzoek naar verhalende en stem-elementen in educatieve teksten.

Hoewel veel leerlingen op de basisschool goed in staat zijn om geschreven teksten op een oppervlakkig niveau te begrijpen en expliciete informatie uit een tekst te halen, hebben relatief veel van hen moeite om een tekst verdiepend te lezen. Wat houden deze verdiepende vaardigheden in en hoe komen leerlingen juist to...

Dit voorjaar lanceerden Stichting Lezen en SLO lezeninhetpo.nl: een website met achtergrondinformatie en tips over effectief leesonderwijs. In dit artikel vertellen drie leerkrachten hun ervaringen met de website.

“Ik wil jullie bedanken, want jullie hebben mijn werk veel makkelijker gemaakt.” Twee jaar nadat de St. Janschool in Amsterdam als één van de eerste scholen ter wereld het predikaat ‘Taalvriendelijke School’ ontving, deelde Dieneke Blikslager, adjunct-directeur en leerkracht, haar ervaringen tijdens een van de netwe...

In deze editie: 

• Onze redacteur is enthousiast over...
• Kindertekst van Tim
• De liedjesfabriek
• Tip! 

De afgelopen tijd heb ik, net als de rest van Nederland, flink schoon schip gemaakt op mijn zolder. Tijdens het opruimen vond ik een doos met oude schoolwerkjes uit mijn basisschoolperiode, alweer ettelijke decennia geleden. Dat was genieten! Het waren vooral taal- en knutselwerkjes, wat ik om twee redenen wel snap....

Overal heb je woorden voor nodig. Het belang van een goede woordenschat om deel te kunnen nemen aan het onderwijs wordt door niemand betwist. Hoe zorg je ervoor dat de woordenschat van leerlingen zich voldoende uitbreidt en verdiept? Lucienne Rijks gaat hierover in gesprek met Marianne Verhallen en Anneke Smits.

Sinan Can is journalist en programmamaker. Hij maakt documentaires zoals De verloren kinderen van het Kalifaat en Sinan zoekt de klas van Elias. In deze laatste serie gaat Sinan op zoek naar de Syrische klasgenootjes van Elias die jaren geleden naar Nederland vluchtte vanuit Aleppo. Sinan schreef de boeken Arabische...

Elke leerling is meertalig, want iedereen spreekt verschillende talen of taalvarianten. Meertaligheid is een realiteit en een doel in het onderwijs; je kunt er niet omheen. Maar vaak wordt nog de vraag gesteld: alleen Nederlands in de klas, ja of nee? In dit artikel worden best practices van basisscholen besproken d...

Het kan erg frustrerend zijn als je veel tijd hebt besteed aan het geven van feedback en leerlingen lijken er niet veel van te leren. Hoe geef je feedback waar een leerling echt iets aan heeft? Monica Koster en Meike Korpershoek hebben hiervoor een stappenplan ontwikkeld. Aan de hand van een voorbeeld laten ze zien ...

Chantal van Dijk promoveerde op 17 september 2021 bij de Radboud Universiteit met haar onderzoek naar tussen-talige invloed bij tweetalige kinderen.

Mariëtte Hingstman promoveerde op 7 juni 2021 aan de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek naar de potentie van het programma Success for All (SfA) voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Taal en lezen staan centraal in SfA.

Deze keer in Taal = meer:

• Woorden op reis
• Maak een woordslang
• Verkleinwoordjes

Toen onze zoon de basisschoolleeftijd kreeg, gingen mijn vrouw en ik op zoek naar een school waar gebarentaal gesproken werd. Hij is doof en wij voeden hem tweetalig op, met gebarentaal en Nederlands. We besloten hem naar de Guyotschool te laten gaan, cluster-2-onderwijs. Hij voelde zich vanaf dag één thuis bij de a...

Van ieder kind een enthousiaste lezer maken; dat is wat we het liefste zouden willen. Maar niet ieder kind is intrinsiek gemotiveerd om te lezen. In dit artikel legt Anneke Bemer uit waarom dit geen probleem hoeft te zijn en biedt zij handvatten om leerlingen die niet intrinsiek gemotiveerd zijn, tóch een goede lees...

In stamgroep 1a/2a van Kindcentrum De Vuurvogel in Assen werkt juf Ria Rozema met het boek Maar eerst ving ik een monster van Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer. Ze gebruikt daarbij een kamishibai (een verteltheatertje) om het verhaal de eerste keer met veel interactie te introduceren. Voor Ria is het werken met de kam...

In Nederland wordt op verschillende plaatsen volop gewerkt aan een leesoffensief, waarbij verschillende instellingen samenwerken om de leesvaardigheid onder jongeren te verbeteren. Onze benedenburen in België zijn vorig jaar al gestart met een brede aanpak van leesontwikkeling: Mechelen Leesstad. Een Hogeschool, de ...

Als je vroeger zelf ook een penvriendje hebt gehad, weet je hoe bijzonder het is om een handgeschreven brief te ontvangen. Juist in deze digitale tijd is het waardevol om een eigen schrijfmaatje te hebben. Een onbekend leeftijdgenootje waarmee je persoonlijke, met de hand geschreven, brieven gaat uitwisselen. In dit...

We weten inmiddels dat je een tweede taal leert via de taal die je al beheerst (Cummins, 2001). Onderdompeling, waarbij je alleen de tweede taal mag gebruiken, werkt vaak vertragend en frustrerend voor leerlingen. Het nieuwkomersonderwijs heeft veel leerlingen die nog niet geletterd zijn, maar vaak mondeling hun thu...

Ik zit extra vroeg op de fiets naar school. Heb ik aan alles gedacht? Vandaag hebben we een studiedag, geheel in het teken van taal. Samen met de bovenschoolse taalspecialist heb ik vanuit mijn rol als taalcoördinator deze studiedag goed voorbereid. Ik ben er klaar voor om ons taalaanbod kritisch te bekijken, maar s...

Met kinderen poëzie schrijven? De poëziebundel Alle wensen van de wereld biedt volop inspiratie. De bundel bevat gedichten over jezelf en het onderzoeken van de wereld om je heen. Gedichten die helpen, troosten en blij maken. In dit artikel laat Rian Visser zien hoe de gedichten gebruikt kunnen worden als inspiratie...

In deze editie:

• Onze redacteur is enthousiast over...
• Kindertekst van Hosna
• Praktische handvatten voor lesgeven aan Oekraïense kinderen
• Tips

Je kunt er bijna de klok op gelijk zetten. Na iedere periodieke onderwijspeiling verschijnen er zorgelijke berichten in de media over het niveau van taalvaardigheid van de jeugd van tegenwoordig. Ze kunnen niet meer lezen, ze kunnen niet meer schrijven. En luisteren doen ze ook voor geen meter. En hun feitenkennis? ...

Veel kinderen in Nederland groeien meertalig op. Een kind succesvol meertalig opvoeden gaat niet altijd vanzelf. Hoe zouden leerkrachten ouders daarbij kunnen ondersteunen? Wat zeg je wel en wat zeg je niet tegen (de ouders van) een meertalige leerling? Sharon Unsworth geeft in dit artikel adviezen met praktische ha...

De juiste taal gebruiken in een fractie van een seconde, de juiste vragen stellen aan de assistent-scheidsrechters in een hogedrukpan aan emoties, jarenlang kunnen samenwerken met een team waarin je elkaar in een paar woorden kunt vinden: dat taaltalent heeft Björn Kuipers, de scheidsrechter die in 2021 als eerste N...