Welkom

Hartelijk welkom op de website van MeerTaal. MeerTaal is een inspirerend en onafhankelijk tijdschrift over taal in het basisonderwijs. Het richt zich op taaldidactiek in de breedste zin van het woord. MeerTaal biedt een mix van theorie en praktijk, bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het primair onderwijs: leraren, taalcoördinatoren, directies en pabo-studenten en -docenten.

Bekijk alle Taal = Meer

Word abonnee

Bekijk hier de opties

Redactie

Neem contact op met de redactie
Artikelen in de categorie: Artikelen ×
Artikelen

Rijk, betekenisvol en samenhangend

Leraren aan het woord over de conceptkerndoelen

Ze zijn nu voor iedereen beschikbaar: de conceptkerndoelen van het leergebied Nederlands. Wat vindt het onderwijsveld van deze doelen? Zijn ze bruikbaar om je taalonderwijs mee vorm te geven? In dit artikel vertelt Linda Vaessen uit het kerndoelenteam over haar ambities in dit traject, en geven Joke Scheffer, Diana ...

Artikelen

Zicht op leesbegrip

De huidige leestoetsen geven te weinig zicht op de leesontwikkeling van kinderen. Hoe weet je of een kind begrijpt wat hij leest? En wat een volgend stapje is in zijn ontwikkeling? Op welke manier kunnen we leesontwikkeling wel in beeld krijgen? In dit artikel lees je de inzichten van enkele Brabantse scholen.

Artikelen

Van alle talen thuis

Een meertalige boekencollectie aanschaffen en gebruiken op school

Kindcentrum Rijpelberg in Helmond heeft een zogenaamde Taalvriendelijke Bibliotheek: een op maat gemaakte meertalige boekencollectie als onderdeel van de Bibliotheek op school, die werd samengesteld, geïnstalleerd en gepresenteerd door de leesmediacoach van Bibliotheek Helmond-Peel. Wat beweegt een school om anderst...

Artikelen

Schrijvende kinderen en schrijvende machines

De opkomst van ChatGPT en het schrijfonderwijs

Wat is ChatGPT en wat betekent de opkomst van ChatGPT voor het schrijfonderwijs op de basisschool? Kun je als (beginnende) schrijver iets hebben aan de teksten die de chatbot produceert? In dit artikel gaat Suzanne van Norden in op deze vragen.

 

Artikelen

Spreekkansen verdelen in een kleutergroep

Wat kunnen we doen tegen ongelijkheid?

‘Spreken is zilver, zwijgen is goud.’ Misschien ken je dit gezegde nog wel. Het werd vroeger gebruikt om kinderen aan te geven dat ze hun mond moesten houden. De tijden zijn veranderd: spreken is het kostbare goud geworden in onze kleutergroepen. We proberen zo veel mogelijk om de taal van onze kleuters te stimulere...

Artikelen

In je boek verdwijnen bij vrij lezen

Zo vergroot je de betrokkenheid

We kennen het verschijnsel. Het is tijd voor vrij lezen en leerlingen mogen hun eigen boek lezen. Maar ja, dan is er een die het gekozen boek toch weer wil ruilen, iemand die naar de wc moet of iemand die bezig is met neplezen. De vraag is: kun je iets doen aan dit gebrek aan betrokkenheid bij het vrij lezen in je g...

Artikelen

Zo werk je met rijke teksten

Lezen, luisteren, spreken en schrijven in samenhang

Door het lezen van boeiende teksten en daarover te schrijven en te praten, leert een kind begrijpen wat hij leest. In dit artikel lees je hoe je als leerkracht deze activiteiten begeleidt, inclusief een uitgewerkt stappenplan om zelf mee aan de slag te gaan.

 

Artikelen

Taaldenkgesprekken, speciaal voor alle leerlingen!

Hoe maak je leerlingen nieuwsgierig en hoe zet je ze aan het denken? Dat kan met taaldenkgesprekken: leerlingen doen actief mee, denken actief mee en praten actief mee, en al doende worden ze taalvaardiger en denkvaardiger. Hoe voer je als leerkracht zo’n taaldenkgesprek? En kan dat met álle leerlingen? Aan de hand ...

Artikelen

Handschriftonderwijs: nog steeds relevant!

De meerwaarde van schrijven met de hand

Tegenwoordig communiceren we voornamelijk digitaal. We sturen elkaar appjes, we schrijven mails en lezen en schrijven teksten op de computer. Toch staat handschriftonderwijs in groep 3 en 4 nog steeds op het rooster. Is dit een erfenis uit het verleden waar we beter afscheid van kunnen nemen of is het aanleren van e...

Artikelen

Tekstloos maar kanskrijk

Meer taal en eigen verhaal met tekstloze prentenboeken

Tekstloze prentenboeken zijn bijzondere prentenboeken. Ze bevatten geen of nauwelijks tekst en de lezer moet zelf de verhaallijn construeren. De boeken hebben vaak prachtige illustraties. Het zijn kunstwerken om alleen of samen in alle rust naar te kijken, van te genieten en over te praten. Het grote voordeel van di...

Artikelen

Leesvaardigheid onder de loep

Leesprestaties van leerlingen in het (speciaal) basisonderwijs

Lezen is een belangrijke sleutel tot succes in het onderwijs en in de samenleving: veel informatie moet via lezen geleerd en verwerkt worden. Lezen is daarom ook een van de basisvaardigheden waaraan in het onderwijs veel tijd wordt besteed. Maar hoe is het gesteld met de leesvaardigheid van leerlingen in het (specia...

Artikelen

Trots op mijn tekst!

Goed schrijven in tien genres binnen de zaakvakken

Hoe zorg je dat jouw leerlingen (en jijzelf) gemotiveerd blijven om te schrijven? Hoe haal je meer uit je schrijfonderwijs en werk je gericht aan de schrijfontwikkeling van je leerlingen? In dit artikel laat Femke Cools zien hoe je door het gebruik van genres schrijf- en zaakvakonderwijs betekenisvol met elkaar kunt...

Artikelen

Iedere leerkracht moet kunnen voorlezen

De Pabo Voorleeswedstrijd als onderdeel van het curriculum

Stichting Lezen organiseert dit jaar alweer voor de twaalfde keer de Pabo Voorleeswedstrijd. In dit artikel vertellen Joost Maes en Inouk Boerma hoe hun opleidingen de voorleeswedstrijd organiseren en hoe ze studenten daarbij betrokken weten te krijgen en te houden.

 

Artikelen

Aan de slag met meertaligheid in het onderwijs?

Vergeet je interactievaardigheden niet!

Taalvergelijking lijkt een toegankelijke eerste stap voor leerkrachten om meertaligheid in de klas te benutten. Onderzoek laat zien dat het bespreken van overeenkomsten en verschillen tussen talen bijdraagt aan de taalontwikkeling van leerlingen. De effectiviteit van taalvergelijking blijkt samen te hangen met het g...

Artikelen

Samen leren over meertaligheid

De Teamgids meertaligheid als stevige basis

SLO heeft een Teamgids meertaligheid ontwikkeld. In dit artikel legt Inge Jansen aan de hand van praktische voorbeelden uit hoe de gids leerkrachten ondersteunt bij het ontwikkelen van kennis en vaardigheden over het waarderen en inzetten van meertaligheid in de klas.

 

Artikelen

Beter schrijven door samen SPARREN

De kracht van dialogisch schrijven

Kun je van leerlingen betere schrijvers maken door ze in gesprek te laten gaan over hun teksten? Dat was de hoofdvraag van het onderzoeksproject Dialogisch schrijven. In dit artikel laten Monica Koster en Renske Bouwer zien wat dialogisch schrijven precies inhoudt en bespreken zij enkele bevindingen uit het onderzoe...

Artikelen

Waarom makkelijk doen als het moeilijk kan?

Schooltaalontwikkeling van leerlingen stimuleren

Als leraar vind je het belangrijk dat de leerlingen je goed begrijpen. Veel leraren versimpelen daarom vaak hun taalgebruik. Maar wanneer je dat doet, ontneem je je leerlingen kansen om complexere taal, oftewel schooltaal, te leren. Leerlingen hebben deze schooltaal hard nodig in hun schoolloopbaan. Als je weet wat ...

Artikelen

Lekker lezen met games?

Motiverende aspecten van games toepassen bij lezen

Veel leerlingen zijn enthousiaste gamers, maar moeilijk te porren voor het lezen van boeken in hun vrije tijd. Zou je games en lezen met elkaar kunnen verbinden om leerlingen enthousiast te krijgen voor lezen? Itie van den Berg ging samen met spelontwerper Frank Bovenkerk op zoek naar het antwoord op deze vraag.

 

...
Artikelen

"Mijn veter ging in de trapper"

Vertellen, luisteren, tekenen en schrijven met nieuwkomers: hoe werkt een taalronde in een taalklas?

Taalrondes kunnen worden ingezet in alle groepen van het basisonderwijs. In dit artikel beschrijven Wietske Visser en Merlijn Wentzel hoe in nieuwkomersgroepen gewerkt wordt met de taalronde, een methodiek waarin vertellen en schrijven over eigen ervaringen centraal staat.

 

Artikelen

Illustraties als magneet

In kinderboeken staan bijna altijd illustraties. Dat is natuurlijk niet voor niets, maar wat is nou precies de rol van illustraties? Martijn van der Linden beschrijft in dit artikel de verschillende functies van illustraties en hoe je die kunt inzetten voor leesbevordering in de klas.

 

Artikelen

Welkom op rijketeksten.org

Een platform vol prikkelende teksten voor in de les

In september lanceerde de Taalunie haar nieuwe website rijketeksten.org. Daarop kunnen leerkrachten rijke teksten vinden om hun taal- en zaakvaklessen mee te verrijken. Het doel? Leerlingen prikkelen en motiveren en zo op een originele en duurzame manier aan hun leesvaardigheid werken. In dit artikel gaat Britt Libo...

Artikelen

Taaldoelen koppelen aan digitale geletterdheid is vrij eenvoudig

Digitale geletterdheid en taal: een natuurlijke relatie

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

Artikelen

Rijke teksten in de praktijk

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...

Artikelen

Dialogische gesprekken met kinderen

Op iedere fles past een dop

Mooie praktijken staan en vallen met de kwaliteit van de professional. In dit artikel schrijven Levineke van der Meer en Hermien de Waard over hun ontdekkingen tijdens het professionaliseringstraject Spel met Oog voor Dialoog dat zij deden in samenwerking met onderzoekers van de Vrije Universiteit.

 

Artikelen

Ga de diepte in!

Integreren en evalueren van informatie voor dieper begrip van een tekst

Hoewel veel leerlingen op de basisschool goed in staat zijn om geschreven teksten op een oppervlakkig niveau te begrijpen en expliciete informatie uit een tekst te halen, hebben relatief veel van hen moeite om een tekst verdiepend te lezen. Wat houden deze verdiepende vaardigheden in en hoe komen leerlingen juist to...

Artikelen

Eerste hulp bij effectief leesonderwijs

Lezeninhetpo.nl

Dit voorjaar lanceerden Stichting Lezen en SLO lezeninhetpo.nl: een website met achtergrondinformatie en tips over effectief leesonderwijs. In dit artikel vertellen drie leerkrachten hun ervaringen met de website.

 

Artikelen

Context is cruciaal!

Hoe je effectief werkt aan woordenschatontwikkeling

Overal heb je woorden voor nodig. Het belang van een goede woordenschat om deel te kunnen nemen aan het onderwijs wordt door niemand betwist. Hoe zorg je ervoor dat de woordenschat van leerlingen zich voldoende uitbreidt en verdiept? Lucienne Rijks gaat hierover in gesprek met Marianne Verhallen en Anneke Smits.

 

...
Artikelen

Alleen Nederlands in de klas? Nee!

Hoe je thuistalen van leerlingen effectief inzet

Elke leerling is meertalig, want iedereen spreekt verschillende talen of taalvarianten. Meertaligheid is een realiteit en een doel in het onderwijs; je kunt er niet omheen. Maar vaak wordt nog de vraag gesteld: alleen Nederlands in de klas, ja of nee? In dit artikel worden best practices van basisscholen besproken d...

Artikelen

Stap voor stap naar effectieve feedback

Praktisch stappenplan voor feedback op schrijfproducten

Het kan erg frustrerend zijn als je veel tijd hebt besteed aan het geven van feedback en leerlingen lijken er niet veel van te leren. Hoe geef je feedback waar een leerling echt iets aan heeft? Monica Koster en Meike Korpershoek hebben hiervoor een stappenplan ontwikkeld. Aan de hand van een voorbeeld laten ze zien ...

Artikelen

Alle leerlingen gemotiveerd aan het lezen?

Handreikingen voor leesmotivatie bij moeilijk te activeren leerlingen

Van ieder kind een enthousiaste lezer maken; dat is wat we het liefste zouden willen. Maar niet ieder kind is intrinsiek gemotiveerd om te lezen. In dit artikel legt Anneke Bemer uit waarom dit geen probleem hoeft te zijn en biedt zij handvatten om leerlingen die niet intrinsiek gemotiveerd zijn, tóch een goede lees...

Artikelen

Brede schouders onder leesontwikkeling in Mechelen Leesstad

In Nederland wordt op verschillende plaatsen volop gewerkt aan een leesoffensief, waarbij verschillende instellingen samenwerken om de leesvaardigheid onder jongeren te verbeteren. Onze benedenburen in België zijn vorig jaar al gestart met een brede aanpak van leesontwikkeling: Mechelen Leesstad. Een Hogeschool, de ...

Artikelen

Wie schrijft die blijft

Klassenpost: een betekenisvolle schrijfactiviteit

Als je vroeger zelf ook een penvriendje hebt gehad, weet je hoe bijzonder het is om een handgeschreven brief te ontvangen. Juist in deze digitale tijd is het waardevol om een eigen schrijfmaatje te hebben. Een onbekend leeftijdgenootje waarmee je persoonlijke, met de hand geschreven, brieven gaat uitwisselen. In dit...

Artikelen

Meertalig opvoeden, hoe dan?

Hoe leerkrachten ouders kunnen adviseren

Veel kinderen in Nederland groeien meertalig op. Een kind succesvol meertalig opvoeden gaat niet altijd vanzelf. Hoe zouden leerkrachten ouders daarbij kunnen ondersteunen? Wat zeg je wel en wat zeg je niet tegen (de ouders van) een meertalige leerling? Sharon Unsworth geeft in dit artikel adviezen met praktische ha...

Artikelen

Everybody happy!

Gepersonaliseerd taalonderwijs Engels: toekomstdroom of realiteit?

Bij het aanbieden van het onderwijs in de Engelse taal krijgen leraren te maken met grote niveauverschillen tussen leerlingen. Hoe kun je het onderwijsaanbod laten aansluiten bij het niveau van de individuele leerling, zodat hij gemotiveerd en betrokken blijft? Jasper Kok beschrijft hoe ze dit bij Stichting OPO Hof ...

Artikelen

Rijk taalonderwijs zonder methode

Thematisch werken met taalrondes als basis

Bassischool De Es heeft zowel de taalmethode als de zaakvakmethode losgelaten en biedt alle vakgebieden geïntegreerd aan, met uitzondering van rekenen en spelling. Samen met Mirjam Zaat begeleidt Willemijn Vernout het team van De Es bij de invoering van taalrondes. In dit artikel beantwoordt Willemijn de meest geste...

Artikelen

De rol van ouders bij de taalontwikkeling

In een gemiddelde kleuterklas in Nederland bestaan grote verschillen tussen kinderen als het gaat om hun taalvaardigheid. Deze zijn voor een deel te verklaren vanuit verschillen in de thuisomgeving. Eke Krijnen en Martine van der Pluijm onderzochten hoe scholen rekening kunnen houden met deze verschillen en laagopge...