Welkom

28 september was een heugelijke dag voor het taalonderwijs. Mogelijk is het je ontgaan, want het was geen voorpaginanieuws in de landelijke pers, maar het was de dag dat de nagelfonkelnieuwe geactualiseerde conceptkerndoelen voor Nederlands werden aangeboden aan demissionair minister Mariëlle Paul. Deze conceptkernd...

Ze zijn nu voor iedereen beschikbaar: de conceptkerndoelen van het leergebied Nederlands. Wat vindt het onderwijsveld van deze doelen? Zijn ze bruikbaar om je taalonderwijs mee vorm te geven? In dit artikel vertelt Linda Vaessen uit het kerndoelenteam over haar ambities in dit traject, en geven Joke Scheffer, Diana ...

Een heel leven is Soraya al een enthousiaste verhalenverteller. Dit verteltalent herkennen meer dan 200.000 mensen die diens kookvlogs, zoals Broodje bouwen, volgen en de lezers van het kookboek Gruwelijk Lekker dat de Bestseller 60 haalde. Veel jongeren worden aangesproken door het verteltalent van Soraya in diens ...

De huidige leestoetsen geven te weinig zicht op de leesontwikkeling van kinderen. Hoe weet je of een kind begrijpt wat hij leest? En wat een volgend stapje is in zijn ontwikkeling? Op welke manier kunnen we leesontwikkeling wel in beeld krijgen? In dit artikel lees je de inzichten van enkele Brabantse scholen.

Mijn zoon Teun is 6 jaar en kleurt, krabbelt, tekent. Boekjes vol. Dit doet hij thuis, op school, bij opa en oma, in zijn eentje of samen met zijn grote zus. Hele verhalen komen op papier. Opperste concentratie als hij bezig is. Schriftjes worden volgeschreven en hij leest voor aan ieder die het horen wil. Leren sch...

Kindcentrum Rijpelberg in Helmond heeft een zogenaamde Taalvriendelijke Bibliotheek: een op maat gemaakte meertalige boekencollectie als onderdeel van de Bibliotheek op school, die werd samengesteld, geïnstalleerd en gepresenteerd door de leesmediacoach van Bibliotheek Helmond-Peel. Wat beweegt een school om anderst...

We spelen galgje en er staan 13 puntjes op het bord: boekdr.kk.nst. De kinderen zien niet welk woord er moet komen te staan. “Een klinker mist nog!” zegt er een. Al gauw vinden ze de missende u. Maar het woord, boekdrukkunst, dat kennen ze niet.

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten rondom een thema vergroot hun kennis en begrip van de wereld. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in het thema aan de orde komen.

Het thema van deze keer is: Waar het hart vol van is.

Download de pdf bovenaan...

Met mijn boek De gemene moord op Muggemietje wilde ik het boek bevrijden uit het keurslijf dat een boek doorgaans is, namelijk de drager van informatie. Meestal doet het boek er niet toe: het gaat om het verhaal dat erin staat. Maar wat nu als je kijkt naar een boek als voorwerp? Als het tastbare object dat het is? ...

Wat is ChatGPT en wat betekent de opkomst van ChatGPT voor het schrijfonderwijs op de basisschool? Kun je als (beginnende) schrijver iets hebben aan de teksten die de chatbot produceert? In dit artikel gaat Suzanne van Norden in op deze vragen.

In de conceptkerndoelen is veel aandacht voor productieve taalvaardigheid. En terecht: kinderen worden taalvaardiger door te lezen en te luisteren én door zelf te spreken en te schrijven. In deze rubriek geven we praktische voorbeelden, aansluitend bij de nieuwe kerndoelen.

Het thema van deze keer is Teksten bes...

Suzanne Bogaerds-Hazenberg promoveerde op 5 juni 2023 aan de Universiteit Utrecht met haar onderzoek naar effectief leesonderwijs op de basisschool. Kan aandacht voor tekststructuur positief bijdragen aan de leesvaardigheid van leerlingen?

Elly Koutamanis promoveert 22 maart 2024 aan de Radboud Universiteit in Nijmegen met haar onderzoek naar hoe tweetalige kinderen in de basisschoolleeftijd woorden uit hun beide talen verwerken.

‘Spreken is zilver, zwijgen is goud.’ Misschien ken je dit gezegde nog wel. Het werd vroeger gebruikt om kinderen aan te geven dat ze hun mond moesten houden. De tijden zijn veranderd: spreken is het kostbare goud geworden in onze kleutergroepen. We proberen zo veel mogelijk om de taal van onze kleuters te stimulere...

We kennen het verschijnsel. Het is tijd voor vrij lezen en leerlingen mogen hun eigen boek lezen. Maar ja, dan is er een die het gekozen boek toch weer wil ruilen, iemand die naar de wc moet of iemand die bezig is met neplezen. De vraag is: kun je iets doen aan dit gebrek aan betrokkenheid bij het vrij lezen in je g...

Nederland wordt steeds meertaliger, en onze scholen dus ook. De laatste jaren zien we groeiende belangstelling voor het verwelkomen van meertaligheid op school. Scholen hebben vlaggen uit verschillende landen op hun gang hangen, er hangt een meertalige welkomstboodschap op de voordeur, en bibliotheken worden uitgebr...

In deze editie:

• Onze redacteur is enthousiast over...
• Kindertekst gedicht "Bij mij thuis" van Novan
• Netwerkdag Landelijk Netwerk Taal
• Tip! 

Hoewel dit tijdschift MeerTaal heet, wil ik het dit keer specifiek over schrijven hebben. Schrijven is een van mijn grote lievelingsen. Ik doe het zelf graag en praat er ook veel en graag over. En steeds vaker nemen deze gesprekken een verrassende wending. Zo stond ik laatst weer een gloedvol betoog te houden dat sc...

Door het lezen van boeiende teksten en daarover te schrijven en te praten, leert een kind begrijpen wat hij leest. In dit artikel lees je hoe je als leerkracht deze activiteiten begeleidt, inclusief een uitgewerkt stappenplan om zelf mee aan de slag te gaan.

Mooie gesprekken met kinderen over boeken en teksten ontstaan soms spontaan. Kinderen herkennen iets in een verhaal. Een beschrijving doet denken aan een eigen ervaring en verhalen roepen een gevoel op. Kinderen willen hun gedachten en ideeën delen of vragen stellen en samen zoeken naar een antwoord. Zowel voor leer...

Het was ons niet ontgaan dat onze dochter Julia een goed stel hersenen heeft. In de kleuterklas las ze al dikke sprookjesboeken. Graag en veel lezen werd haar katalysator. Het zorgde voor een enorme woordenschat en kennis, want alle informatie lag binnen handbereik.

Hoe daag je studenten uit om meer poëzie te gebruiken in hun lessen? In dit artikel vertelt Aletta Kwant hoe zij op de pabo van de Hanzehogeschool in Groningen hiervoor een prikkelende stageopdracht inzet en wat deze opdracht oplevert.

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten rondom een thema vergroot hun kennis en begrip van de wereld. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in het thema aan de orde komen.

Het thema van de kinderboekenweek 2023 is Bij mij thuis, en het boek Het kleine huis bij de rivier (vanaf ongeveer 9 jaar) past daar heel goed bij. Het laat een rijkdom zien aan zorg, liefde en opvattingen van drie naast elkaar wonende generaties van de familie Van Rijn. Als door een ongeluk een van de huisjes insto...

Hoe maak je leerlingen nieuwsgierig en hoe zet je ze aan het denken? Dat kan met taaldenkgesprekken: leerlingen doen actief mee, denken actief mee en praten actief mee, en al doende worden ze taalvaardiger en denkvaardiger. Hoe voer je als leerkracht zo’n taaldenkgesprek? En kan dat met álle leerlingen? Aan de hand ...

Kinderen gaan op zoek naar geluiden binnen en buiten. Met hun stem bootsen ze de klank na en schrijven het op met letters: De kat drinkt de melk op slj-p… slj-p… sjl-p…Of als (werk)woord: De kat sljupt de melk op. Er zijn dingen die de naam krijgen van het geluid dat ze maken zoals een rits: Rtsj… rtsj… En de koekoe...

Maan de Steenwinkel werd in 1997 geboren en bracht haar jeugd door in Bergen. Haar vader, regisseur van diverse praatprogramma’s op tv, en haar moeder, lerares, kozen voor hun dochter de Vrije School in hun woonplaats. Na haar basisschoolperiode ging Maan naar het Murmelliusgymnasium. Ze overwoog na het gymnasium om...

Jeroen Steenbakkers promoveerde op 13 april 2023 aan de Rijksuniversiteit Groningen met zijn onderzoek naar betekenisvol schrijfstijlonderwijs in het voortgezet onderwijs.

Robert Chamalaun promoveerde op 3 maart 2023 aan de Radboud Universiteit met zijn onderzoek naar de relatie tussen grammatica en werkwoordspelling.

Tegenwoordig communiceren we voornamelijk digitaal. We sturen elkaar appjes, we schrijven mails en lezen en schrijven teksten op de computer. Toch staat handschriftonderwijs in groep 3 en 4 nog steeds op het rooster. Is dit een erfenis uit het verleden waar we beter afscheid van kunnen nemen of is het aanleren van e...

Tekstloze prentenboeken zijn bijzondere prentenboeken. Ze bevatten geen of nauwelijks tekst en de lezer moet zelf de verhaallijn construeren. De boeken hebben vaak prachtige illustraties. Het zijn kunstwerken om alleen of samen in alle rust naar te kijken, van te genieten en over te praten. Het grote voordeel van di...

Alweer een tijd geleden zat ik met vier nieuwkomersleerlingen aan de instructietafel op Taalschool Utrecht. Tegenover mij zit Adam, een eigenwijze en leergierige jongen afkomstig uit Syrië. Tijdens het lezen geef ik hem feedback over de uitspraak van de /a/: “Let op, het is /a/”. Welwillend zegt Adam: “/e/”. Ik reag...

In deze editie:
- Onze redacteur is enthousiast over...
- Kindertekst van Marit over buitenspelen
- Goed boekennieuw

- Tip!

Met een heus taartmomentje op de netwerkdag van het Landelijk Netwerk Taal en een mooi nieuw nummer sluiten we ons jubileumjaar feestelijk af. Het thema van deze netwerkdag was kansengelijkheid en hoe actueel is de naam van ons tijdschrift nog steeds: meer taal = meer kansen. Alles is immers taal. Taal maakt dat je ...

Lezen is een belangrijke sleutel tot succes in het onderwijs en in de samenleving: veel informatie moet via lezen geleerd en verwerkt worden. Lezen is daarom ook een van de basisvaardigheden waaraan in het onderwijs veel tijd wordt besteed. Maar hoe is het gesteld met de leesvaardigheid van leerlingen in het (specia...