Welkom

Hartelijk welkom op de website van MeerTaal. MeerTaal is een inspirerend en onafhankelijk tijdschrift over taal in het basisonderwijs. Het richt zich op taaldidactiek in de breedste zin van het woord. MeerTaal biedt een mix van theorie en praktijk, bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het primair onderwijs: leraren, taalcoördinatoren, directies en pabo-studenten en -docenten.

Bekijk alle Taal = Meer

Word abonnee

Bekijk hier de opties

Redactie

Neem contact op met de redactie

Over het voeren van Griffelboeken. Inzichten over leesonderwijs verzameld op de netwerkdag van het Landelijk Netwerk Taal

Diverse presentatoren gaven aandacht aan aspecten van lezen, zoals de in Vlaanderen uitgeprobeerde eetbare verpakking van gedichtjes, het toepassen van de drie stappen van close reading op Donald Duck-strips, het belang van het door leraren introduceren en/of voorlezen van juist bij hun leerlingen nog onbekende boek...

Doen

Taaltekeningen: tekenen om iets te vertellen

Kleuters vertellen tijdens een bijschrijfgesprek over hun eigen ervaring aan de leraar en die schrijft er, in overleg, de tekst onder. Voor leerlingen die het nog niet lukt om een herkenbare tekening op papier te zetten, is het fijn dat ze hun verhaal wel kunnen vertellen. Als het dan wordt opgeschreven door de lera...

Praktijkonderzoek

Taalonderzoek in de praktijk: Annerose Willemsen en Rianne van Rooijen

Annerose Willemsen promoveerde op een proefschrift over haar analytische observaties van het effect van klassengesprekken over de informatieve teksten in geschiedenismethoden. Uit de literatuur bleek niet specifiek genoeg hoe leraren zo’n gesprek moesten uitlokken en zo faciliteren dat het tot verdieping van de kenn...

Leestoetsen en hun betekenis voor het onderwijs. Betekenis en inzet van de AVI-toetsen

In een tweeluik bespreken Anneke Smits en Erna van Koeven de DMT (vorige nummer) en de AVI-toetsen (dit nummer) en beschrijven ze hoe deze leestoetsen zo ingezet (of juist achterwege gelaten) kunnen worden dat ze de leesontwikkeling niet schaden, maar een zinvolle bijdrage leveren aan het goed leren lezen. AVI heeft...

Boeken beleven en bevatten – de lerarenopleider als leesbevorderaar.

Welke boeken maken indruk op pabo-studenten? Deze vraag hebben de auteurs aan 347 studenten van Hogeschool KPZ gesteld. In dit artikel beschrijven ze wat de voorkeuren van studenten zeggen over deze aankomende leesbevorderaars en wat deze informatie betekent voor het curriculum op de pabo. Hun conclusie is dat in ie...

Doen

Nieuwkomers – Moedertaal op een voetstuk

Vanuit de ervaringen op haar Middelburgse school beschrijft de auteur hoe belangrijk het erkennen van de moedertaal van de leerlingen blijkt te zijn. Het bevordert niet alleen hun taalontwikkeling in zowel de eigen moedertaal als in het Nederlands, maar geeft hen ook een gevoel van veiligheid, wat ook hun integratie...

Weten

Nog meer taal

Signalering van enkele verschenen boeken:
Carolien Frijns: De vliegtuigklas – een literair-professionele gids over taal en onderwijs
Dolf Janson: Op zoek naar betekenissen via letters en klanken – aanvankelijk lezen dat vanaf het begin gericht is op de betekenis achter de woorden.

Een kindertekst en opmerkelijk taal...

Redactioneel

inhoudsopgave jaargang 7 nummer 1

Redactioneel

redactioneel

ervaringen van de hoofdredacteur...

Meer halen uit de schoolbibliotheek – werken aan een levende leescultuur.

De bibliotheek op school is op steeds meer basisscholen aanwezig. De vraag is echter of dit leidt tot meer leesplezier en de motivatie om ook buiten de school meer te lezen. Hierin spelen drie factoren een cruciale rol: 1. De afstemming van de collectie op de interesses van de leerlingen op die school; 2. de rol van...

Columns

Het taaltalent van… Bauke Mollema

Bauke Mollema blijkt behalve veel te fietsen, ook veel te lezen, ook tijdens de Tour de France.

Leestoetsen en hun betekenis voor het leesonderwijs - Betekenis en het gebruik van de DMT

Leestoetsen hebben volgens de auteurs slechts een marginale rol bij het goed leren lezen. In dit eerste van twee artikelen gaat het vooral over de functie van de DrieMinutenToets (DMT). Die functie is beperkt en als daaraan een grotere rol wordt toegekend is het effect op de leesvaardigheid en het leesplezier juist...

Columns

Kinderen enthousiasmeren voor lezen geeft veel voldoening

Als ouder een stimulerende rol spelen bij de leesbevordering bij kinderen kan thuis, maar ook bij de Bibliotheek op school, zoals deze ouder beschrijft.

Meertalige didactieken: verrijkend voor elke leeftijd - De meerwaarde van meertalige didactieken voor het taalonderwijs

Meer talen een plek in de klas geven, leidt tot een positieve attitude ten opzichte van andere talen, wat het leren van vreemde talen bevordert. Leerlingen leren de wereld buiten hun eigen taalgrenzen verkennen, ze worden geprikkeld om nieuwe talen te leren en ze worden gevoeliger voor de parallellen tussen verschil...

Columns

Pubergrapjes

In deze column beschrijft een leraar van groep 7/8 hoe haar leerlingen met de begrippen letterlijk en figuurlijk aan de haal gaan.

Doen

Taal = meer

Vier talige opdrachten voor leerlingen:
- over de betekenis en de verwantschappen van het woord varen,
- raadseltaal, zoals je dat in cryptogrammen tegenkomt,
- het vinden van een passende verzamelnaam, net als bij breuken die gelijknamig moeten worden,
- de functie en de plek van komma’s.

Columns

Taal voor het leven!

In deze column van een taalspecialist bij een begeleidingsdienst beschrijft zij hoe bepalend bezig zijn met taal blijkt voor haar werkplezier.

Schrijven betekenisvol maken door formatieve evaluatie

In het streven het schrijfonderwijs betekenisvol te maken en de leerlingen zich daarbinnen eigenaar te laten voelen heeft het team van Het Rastholt in Hoogeveen gekozen voor de cyclus van formatieve evaluatie om dit te realiseren. Op basis van de ervaringen met deze vijf stappen geven zij tips voor andere teams dit ...

Doen

Schoolbreed hetzelfde thema!

Op sbo-school De Windroos in de Nijmeegse wijk Lindenholt werken ze vanuit de principes van ontwikkelingsgericht onderwijs schoolbreed aan thema’s waarbij ze taal en wereldoriëntatie met elkaar verbinden en een rijke variatie aan actieve werkvormen hanteren.

Praktijkonderzoek

Taalonderzoek in de praktijk: Inger van Gennep en Stiene Prinsen

Uit het praktijkonderzoek van Van Gennep bleek dat ondanks het belang van de beheersing van algemene en meer specifieke (school)taal bij rekenen-wiskunde, leraren onvoldoende aandacht hadden voor zowel begrip van die taal, als voor het zelf gebruiken van die taal door de leerlingen.
Uit het praktijkonderzoek van Pri...

Een sterk leesbeleid op elke school: van le(r/v)ensbelang!

Zowel in de voorstellen van de Taalraad Begrijpend Lezen als in het onlangs verschenen advies Lees! Een oproep tot een leesoffensief wordt de oproep gedaan om ervoor te zorgen dat elke school een duurzaam leesbeleid heeft. Wat daaronder moet worden verstaan en hoe dat tot stand kan komen, beschrijft Vansteelandt.

Wat ik zing maak ik me eigen. Hoe muziek en taal elkaar kunnen versterken

Tekstdichter en componist De Waard maakte bij de thema’s van Jeelo 48 liederen, maar paste de stijl en sfeer van tekst en muziek steeds aan bij de aard van zo’n thema. Taal en muziek zijn daardoor onlosmakelijk verbonden.

Weten

Taaldenkgesprekken: samen denken en praten over een krachtige kwestie maakt taalleren spannend.

In een taaldenkgesprek daagt de leraar leerlingen uit om mee te doen, mee te denken en mee te praten. Ook in een groep nieuwkomers bevatten is dat heel nuttig, want zo’n gesprek bevat alle noodzakelijke ingrediënten voor taalverwerving: sociale interactie met rijk taalaanbod en uitgedaagde taalproductie.

Weten

Nog meer taal

Hier worden drie nieuwe uitgaven gesignaleerd: Hoeveel talen spreek jij?, Lees! Een oproep tot een leesoffensief, Literaire gesprekken in de klas.

Iedereen taalcompetent in de 21e eeuw? - drie uitdagingen voor het po

Van den Branden benoemt drie uitdagingen voor het taalonderwijs in de basisschool:
1. Actualiseer het curriculum en baseer doelen en inhouden op wat kinderen in de 21e eeuw met taal moeten kunnen doen. 2. Baseer de didactiek op wat wetenschappers in de 21e eeuw weten over krachtig taalonderwijs en maak je taalonderw...

Redactioneel

redactioneel

Weten

inhoudsopgave

Weten

Het taaltalent van Lilian Marijnissen

Lilian Marijnissen is fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer. Zij werd door het wekelijkse radioprogramma De Taalstaat uitgeroepen Taalstaatmeester 2018, vanwege haar heldere taalgebruik. Dit was aanleiding om eens na te gaan welke invloeden dat taalgebruik hadden geholpen.

Praktijkonderzoek

Uitgesproken mondelinge taalvaardigheid

In het schooljaar 2016-2017 is in opdracht van de Onderwijsinspectie een peilingsonderzoek naar mondelinge taalvaardigheid uitgevoerd. Dit onderzoek richtte zich op de vaardigheden spreken, luisteren en gesprek voeren, zoals die in de referentieniveaus 1F en 2F zijn beschreven. Het aantal leerlingen dat 2F haalt is ...

Columns

Als we de verteltas weer inleveren, zijn we allemaal verdrietig

De auteur werkt als ouder op school mee om verteltassen te maken. Zo’n tas bevat een boek en allerlei materialen die aansluiten bij het verhaal en is versiert op een daarbij passende wijze. Zij vertelt hoe haar kinderen thuis met zo’n tas aan het werk gaan.

Praktijkonderzoek

Stelonderwijs: wat weten we uit onderzoek en praktijk?

De auteurs beschrijven wat bekend is over effectieve schrijfaanpakken en spitsen dit toe op wat leraren hiervan in hun praktijk bruikbaar vinden. Dit vertalen zij vervolgens naar stelonderwijs op de pabo. Door de schrijftaak persoonlijk en betekenisvol te maken en leerlingen kunnen samenwerken, blijkt dat de kwalite...

Columns

Voorlichting

De auteur beschrijft haar band met een leerlinge van wie de moeder al is overleden en die haar nu ziet als een rolmodel bij haar groei naar tiener.

Doen

Taal = meer

Onderzoeks- en uitprobeeropdrachten voor leerlingen over reclametaal, beroepsaanduidingen voor mannen en vrouwen, en het ontwerpen en toepassen van vormen van geheimtaal.

Columns

Iedereen heet hier zo raar

De auteur beschrijft haar eerste contact met een nieuwe leerling op een Vlaamse school, afkomstig uit Colombia, die nog geen Nederlands/Vlaams spreekt, maar Spaans.

Doen

Stimuleren van geletterdheid met een prentenboek als uitgangspunt

Tien procent van de leerlingen dreigt als laaggeletterde van school te komen. Dit kun je als team voorkomen door doelgericht het taalgebruik te stimuleren vanaf leerjaar 1, o.m. door een actieve inzet van prentenboeken. Rond die prentenboeken kunnen dan activiteiten en voorwerpen ingezet worden die het verhaal tot l...

Doen

Taal en muziek samen

Op basisschool De Poolster uit Nieuw Roden gaat groep 8 opera De Mikado opvoeren. Dat vraagt veel leeswerk, maar met dat doel voor ogen blijkt dit herhaald en met verschillende intonaties lezen van de rollen een prettige uitdaging.