Welkom
Hartelijk welkom op de website van MeerTaal. MeerTaal is een inspirerend en onafhankelijk tijdschrift over taal in het basisonderwijs. Het richt zich op taaldidactiek in de breedste zin van het woord. MeerTaal biedt een mix van theorie en praktijk, bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het primair onderwijs: leraren, taalcoördinatoren, directies en pabo-studenten en -docenten.

Bekijk alle Taal = Meer
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactie_w400_h260_bg.jpg)
Als we de verteltas weer inleveren, zijn we allemaal verdrietig
Merve Çakmak
De auteur werkt als ouder op school mee om verteltassen te maken. Zo’n tas bevat een boek en allerlei materialen die aansluiten bij het verhaal en is versiert op een daarbij passende wijze. Zij vertelt hoe haar kinderen thuis met zo’n tas aan het werk gaan.
_w400_h260_bg.png)
Digitale uitstapjes bij het voorlezen in nieuwkomersgezinnen
Itie van den Berg
Via vijf ‘uitstapjes’ worden kinderen en hun ouders betrokken bij kinderboeken. Dat loopt van het kaft van een boek interpreteren en herkennen, via filmpjes op YouTube bij informatieve boeken en later bij inmiddels bekende prentenboeken, en het thuis bekijken en beluisteren als luisterboek, waarmee ook een gesprek o...
Alle Zwolse kinderen leren lezen
Ellen Geersing, Sunja Boegschoten, Maarten Keppel
In het kader van de rubriek Taalonderwijs in beeld vertellen medewerkers van Stadkamer in Zwolle, de Beste Bibliotheek van Nederland 2018, hoe zij i.s.m. hogeschool Windesheim en de de gemeente Zwolle werk maken van leesbevordering op de (voor)scholen in Zwolle.
_w400_h260_bg.jpg)
Yosan, jij gaat winnen met voorlezen!
Wegihu Teame
Column ouder
Vader Wegihu Teame vertelt hoe zijn dochter Yosan de finale won van de Nationale Voorleeswedstrijd. Zijn gezin kwam zeven jaar geleden uit Eritrea naar Nederland.
_w400_h260_bg.jpg)
Leestoetsen en hun betekenis voor het leesonderwijs - Betekenis en het gebruik van de DMT
Anneke Smits & Erna van Koeven
Leestoetsen hebben volgens de auteurs slechts een marginale rol bij het goed leren lezen. In dit eerste van twee artikelen gaat het vooral over de functie van de DrieMinutenToets (DMT). Die functie is beperkt en als daaraan een grotere rol wordt toegekend is het effect op de leesvaardigheid en het leesplezier juist...
De kleuterklas als voedingsbodem voor leesontwikkeling
Cindy Teunissen, Maud van Druenen en Kim Elzinga
Sinds mei 2017 is er een nieuw Protocol Preventie van Leesproblemen voor groep 1 en 2. Hier worden onder andere risicofactoren in beschreven die al in de kleuterklas gesignaleerd kunnen worden en die latere problemen met (leren) lezen kunnen voorspellen. Dit artikel beschrijft deze risicofactoren en geeft aan welke ...

Leesbeleid maken: hoe doe je dat?
Leerlingen goed en gemotiveerd laten lezen doe je samen
Jona Hebbrecht en Iris Vansteelandt
Na verschillende studies werd de alarmbel geluid: Nederlandse en Vlaamse leerlingen lezen steeds minder goed en ook steeds minder graag. Veel scholen zetten al sterk in op lezen op school, maar niet altijd vanuit een structurele aanpak. In dit artikel beschrijven Jona Hebbrecht en Iris Vansteelandt vijf componenten ...

Welkom op rijketeksten.org
Een platform vol prikkelende teksten voor in de les
Britt Libot
In september lanceerde de Taalunie haar nieuwe website rijketeksten.org. Daarop kunnen leerkrachten rijke teksten vinden om hun taal- en zaakvaklessen mee te verrijken. Het doel? Leerlingen prikkelen en motiveren en zo op een originele en duurzame manier aan hun leesvaardigheid werken. In dit artikel gaat Britt Libo...

Waarom makkelijk doen als het moeilijk kan?
Schooltaalontwikkeling van leerlingen stimuleren
Nanke Dokter
Als leraar vind je het belangrijk dat de leerlingen je goed begrijpen. Veel leraren versimpelen daarom vaak hun taalgebruik. Maar wanneer je dat doet, ontneem je je leerlingen kansen om complexere taal, oftewel schooltaal, te leren. Leerlingen hebben deze schooltaal hard nodig in hun schoolloopbaan. Als je weet wat ...

Ga de diepte in!
Integreren en evalueren van informatie voor dieper begrip van een tekst
Nicole Swart en Ilse van Barneveld
Hoewel veel leerlingen op de basisschool goed in staat zijn om geschreven teksten op een oppervlakkig niveau te begrijpen en expliciete informatie uit een tekst te halen, hebben relatief veel van hen moeite om een tekst verdiepend te lezen. Wat houden deze verdiepende vaardigheden in en hoe komen leerlingen juist to...
Beeldsonnetten van Ted van Lieshout inspireren leerlingen
Taalonderwijs in beeld.
_w400_h260_bg.jpg)
Leestoetsen en hun betekenis voor het onderwijs. Betekenis en inzet van de AVI-toetsen
Anneke Smits, Erna van Koeven
In een tweeluik bespreken Anneke Smits en Erna van Koeven de DMT (vorige nummer) en de AVI-toetsen (dit nummer) en beschrijven ze hoe deze leestoetsen zo ingezet (of juist achterwege gelaten) kunnen worden dat ze de leesontwikkeling niet schaden, maar een zinvolle bijdrage leveren aan het goed leren lezen. AVI heeft...
_w400_h260_bg.jpg)
Voorlichting
Patty Roos
De auteur beschrijft haar band met een leerlinge van wie de moeder al is overleden en die haar nu ziet als een rolmodel bij haar groei naar tiener.
‘Mijn zoontjes groeiden in alles bij de Taaltrein'
Ilona Roggeveld is moeder van Nolan (6) en Nelvin (6) die beiden een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben.
_w400_h260_bg.jpg)
Kinderen enthousiasmeren voor lezen geeft veel voldoening
Kevser Kirceylan
Als ouder een stimulerende rol spelen bij de leesbevordering bij kinderen kan thuis, maar ook bij de Bibliotheek op school, zoals deze ouder beschrijft.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Welk blauw schip bedoel je?
Gespreksvaardigheid oefenen met virtual reality
Rianne de Wit
Mondelinge taalvaardigheid is belangrijk voor het schoolsucces van leerlingen, maar in het speciaal basisonderwijs (sbo) bereikt maar 41 procent van de leerlingen niveau 1F voor het onderdeel ‘gesprekken voeren’. Rianne de Wit laat zien hoe je met een digitaal schermspel meer doelgerichte oefenmomenten kunt creëren ...

Het effect van de eindtoets
Karen Heij
De afname van een eindtoets aan het eind van het basisonderwijs is verplicht voor alle leerlingen. Maar welk effect heeft een toets zoals de eindtoets nu feitelijk op het onderwijs? En is dat een effect waar de kwaliteit van onderwijs daadwerkelijk mee gediend is? Karen Heij zocht het uit in haar promotieonderzoek.
_w400_h260_bgtop.png)
Betekenisvol werken met taal
Ilja Hoogenberg-Engbers, Loes Donkers en Linda Peeters
Linus-onderwijs is een voltijdsvoorziening voor hoogbegaafde leerlingen in de groepen 4 tot en met 8 van het primair onderwijs. Twee jaar geleden heeft het team van Linus besloten geen nieuwe methodes meer aan te schaffen voor taal en spelling en alle taaldomeinen volledig te integreren in thema’s.

Wie kan daar nog iets meer over vertellen?
Gesprekken voeren tijdens het voorlezen in de kleuterklas
Sonja van Engen, Sharisse van Driel en Femke van der Wilt
Hoe kun je je les zo inrichten dat kinderen tijdens het voorlezen kennis met elkaar delen, samen nadenken en hun ideeën onderbouwen? In dit artikel lees je hoe je dialogische gesprekken rondom voorleesactiviteiten kunt voeren en kinderen op die manier kunt ondersteunen in hun taalontwikkeling.
Achtste-groepers huilen niet
Het mooiste voorleesboek voor groep 8
Merel de Vink
Kaya Groen, leerkracht op Daltonschool De Margriet in Rotterdam is er duidelijk over: “Een mooier boek dan Achtste- groepers huilen niet is er niet om voor te lezen als je groep 8 hebt.”

Spelend wijzer over leesbevordering
Leesroute helpt leerkrachten op weg
Annemarie Terhell
Met Leesroute kunnen leerkrachten op een speelse manier nadenken over hoe ze de leesmotivatie van hun leerlingen kunnen vergoten. Het bordspel is ontwikkeld voor teams die zich aansluiten bij de Bibliotheek op school en heeft als doel leerlingen verder te helpen in hun leesontwikkeling. ‘Als leerkracht schep je de v...

Vandaag leer je de klank /b/ van /been/ verstaan en zeggen
Leonie de Heer
Alweer een tijd geleden zat ik met vier nieuwkomersleerlingen aan de instructietafel op Taalschool Utrecht. Tegenover mij zit Adam, een eigenwijze en leergierige jongen afkomstig uit Syrië. Tijdens het lezen geef ik hem feedback over de uitspraak van de /a/: “Let op, het is /a/”. Welwillend zegt Adam: “/e/”. Ik reag...

Aan de slag met meertaligheid in het onderwijs?
Vergeet je interactievaardigheden niet!
Taalvergelijking lijkt een toegankelijke eerste stap voor leerkrachten om meertaligheid in de klas te benutten. Onderzoek laat zien dat het bespreken van overeenkomsten en verschillen tussen talen bijdraagt aan de taalontwikkeling van leerlingen. De effectiviteit van taalvergelijking blijkt samen te hangen met het g...

Mariëtte Hingstman
Mariëtte Hingstman promoveerde op 7 juni 2021 aan de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek naar de potentie van het programma Success for All (SfA) voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Taal en lezen staan centraal in SfA.

Thuistaal stimuleren bij niet-geletterde kinderen
Jeannette Sibma
We weten inmiddels dat je een tweede taal leert via de taal die je al beheerst (Cummins, 2001). Onderdompeling, waarbij je alleen de tweede taal mag gebruiken, werkt vaak vertragend en frustrerend voor leerlingen. Het nieuwkomersonderwijs heeft veel leerlingen die nog niet geletterd zijn, maar vaak mondeling hun thu...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Context is cruciaal!
Hoe je effectief werkt aan woordenschatontwikkeling
Lucienne Rijks, Marianne Verhallen en Anneke Smits
Overal heb je woorden voor nodig. Het belang van een goede woordenschat om deel te kunnen nemen aan het onderwijs wordt door niemand betwist. Hoe zorg je ervoor dat de woordenschat van leerlingen zich voldoende uitbreidt en verdiept? Lucienne Rijks gaat hierover in gesprek met Marianne Verhallen en Anneke Smits.
...

Schrijfprestaties onder de maat
Het schrijfonderwijs heeft een impuls nodig
Herman Franssen en Aster Dijkgraaf
Recent peilingsonderzoek laat zien dat het niveau van schrijfvaardigheid van leerlingen aan het eind van het basisonderwijs te wensen overlaat (Inspectie van het Onderwijs, 2021). In dit artikel bespreken Herman Franssen en Aster Dijkgraaf de resultaten van deze peiling en de implicaties hiervan voor de onderwijspra...

Tweetalig Primair onderwijs (tpo): Here to stay?
Myrna Feuerstake en Yeelen de Jong
Sinds 2014 worden de leerlingen in de pilot Tweetalig Primair Onderwijs (tpo) gevolgd. Hoe ziet hun Nederlandse en Engelse taalontwikkeling eruit? Wat zijn de voorwaarden voor een school om goed tweetalig primair onderwijs aan te bieden? De resultaten van de meting in groep 5 zijn dit voorjaar gepubliceerd.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Starten met zinnen
Hoe kinderen goede schrijvers worden
Maria Streefkerk
Voor het verbeteren van de kwaliteit van het schrijfonderwijs heeft Maria Streefkerk in haar groep 6-7 een efficiënte en doeltreffende manier gevonden. Zij leert haar leerlingen eerst één goede zin te schrijven.
Steeds beter kunnen, willen en durven spreken
Mondeling taalvaardiger door formatief handelen
Dominique Sluijsmans
Het is belangrijk dat leerlingen al op jonge leeftijd leren zichzelf uit te drukken in verschillende situaties. Maar hoe doe je dat zo dat alle leerlingen daarin succes en plezier ervaren? In dit artikel bieden we handvatten hoe formatief handelen als didactisch proces kan bijdragen aan de ontwikkeling van mondeling...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Rijk, betekenisvol en samenhangend
Leraren aan het woord over de conceptkerndoelen
Joanneke Prenger
Ze zijn nu voor iedereen beschikbaar: de conceptkerndoelen van het leergebied Nederlands. Wat vindt het onderwijsveld van deze doelen? Zijn ze bruikbaar om je taalonderwijs mee vorm te geven? In dit artikel vertelt Linda Vaessen uit het kerndoelenteam over haar ambities in dit traject, en geven Joke Scheffer, Diana ...

In je boek verdwijnen bij vrij lezen
Zo vergroot je de betrokkenheid
Paul de Maat
We kennen het verschijnsel. Het is tijd voor vrij lezen en leerlingen mogen hun eigen boek lezen. Maar ja, dan is er een die het gekozen boek toch weer wil ruilen, iemand die naar de wc moet of iemand die bezig is met neplezen. De vraag is: kun je iets doen aan dit gebrek aan betrokkenheid bij het vrij lezen in je g...

Van verhalen ga je denken…
Itie van den Berg en Evelien Burema
Mooie gesprekken met kinderen over boeken en teksten ontstaan soms spontaan. Kinderen herkennen iets in een verhaal. Een beschrijving doet denken aan een eigen ervaring en verhalen roepen een gevoel op. Kinderen willen hun gedachten en ideeën delen of vragen stellen en samen zoeken naar een antwoord. Zowel voor leer...

Lekker lezen met games?
Motiverende aspecten van games toepassen bij lezen
Frank Bovenkerk en Itie van den Berg
Veel leerlingen zijn enthousiaste gamers, maar moeilijk te porren voor het lezen van boeken in hun vrije tijd. Zou je games en lezen met elkaar kunnen verbinden om leerlingen enthousiast te krijgen voor lezen? Itie van den Berg ging samen met spelontwerper Frank Bovenkerk op zoek naar het antwoord op deze vraag.
...

Samen bouwen aan taalbeleid
Janneke Valkenaars
Ik zit extra vroeg op de fiets naar school. Heb ik aan alles gedacht? Vandaag hebben we een studiedag, geheel in het teken van taal. Samen met de bovenschoolse taalspecialist heb ik vanuit mijn rol als taalcoördinator deze studiedag goed voorbereid. Ik ben er klaar voor om ons taalaanbod kritisch te bekijken, maar s...

Zo kun je schrijfonderwijs aanpakken
Schrijfweken als hart van motiverend schrijfonderwijs
Cindy Teunissen, Mariska Oudijk en Tessa Lekkerkerker
Leerlingen gemotiveerd krijgen voor schrijven is een hele kunst. Dat vraagt om voldoende tijd voor leerlingen om echt goed met een schrijfopdracht aan de slag te kunnen gaan. Basisschool De Brug werkt met schrijfweken, een mooie manier om ruimte te creëren voor effectief schrijfonderwijs met als resultaat gemotiveer...