Welkom

Wij zijn toe aan onze tiende jaargang en dat voelt als een speciale verjaardag. Een mooie aanleiding om terug te blikken, maar ook om nieuwe plannen te maken. Voor het terugblikken ben ik het archief ingedoken en ik was blij verrast: op onze website zijn een boel pareltjes te vinden, die nog steeds actueel en bruikb...

Mooie praktijken staan en vallen met de kwaliteit van de professional. In dit artikel schrijven Levineke van der Meer en Hermien de Waard over hun ontdekkingen tijdens het professionaliseringstraject Spel met Oog voor Dialoog dat zij deden in samenwerking met onderzoekers van de Vrije Universiteit.

Een krachtig kenmerk van rijk taalonderwijs is dat kinderen lezen, praten en schrijven over betekenisvolle thema’s. Thema’s worden betekenisvoller voor kinderen als ze die kunnen linken aan eigen ervaringen. Verwoorden en beschrijven van eigen ervaringen kan in verschillende tekstgenres. Poëzie is vaak het laatste w...

Met kinderen poëzie schrijven? De poëziebundel Alle wensen van de wereld biedt volop inspiratie. De bundel bevat gedichten over jezelf en het onderzoeken van de wereld om je heen. Gedichten die helpen, troosten en blij maken. In dit artikel laat Rian Visser zien hoe de gedichten gebruikt kunnen worden als inspiratie...

Als je vroeger zelf ook een penvriendje hebt gehad, weet je hoe bijzonder het is om een handgeschreven brief te ontvangen. Juist in deze digitale tijd is het waardevol om een eigen schrijfmaatje te hebben. Een onbekend leeftijdgenootje waarmee je persoonlijke, met de hand geschreven, brieven gaat uitwisselen. In dit...

Een boekenbabbel is een korte, krachtige en veelzijdige lesactiviteit voor de leesles.

In een gemiddelde kleuterklas in Nederland bestaan grote verschillen tussen kinderen als het gaat om hun taalvaardigheid. Deze zijn voor een deel te verklaren vanuit verschillen in de thuisomgeving. Eke Krijnen en Martine van der Pluijm onderzochten hoe scholen rekening kunnen houden met deze verschillen en laagopge...

Bassischool De Es heeft zowel de taalmethode als de zaakvakmethode losgelaten en biedt alle vakgebieden geïntegreerd aan, met uitzondering van rekenen en spelling. Samen met Mirjam Zaat begeleidt Willemijn Vernout het team van De Es bij de invoering van taalrondes. In dit artikel beantwoordt Willemijn de meest geste...

Bij het aanbieden van het onderwijs in de Engelse taal krijgen leraren te maken met grote niveauverschillen tussen leerlingen. Hoe kun je het onderwijsaanbod laten aansluiten bij het niveau van de individuele leerling, zodat hij gemotiveerd en betrokken blijft? Jasper Kok beschrijft hoe ze dit bij Stichting OPO Hof ...

Hoe begin je het schooljaar in de groepen 3 en 4 na de periode van coronamaatregelen? Hoeveel vertraging hebben leerlingen opgelopen? Zijn er interventies nodig, en zo ja, welke? Hoe zou je het extra onderwijsgeld het beste kunnen besteden? Lucienne Rijks interviewde Erna van Koeven, Mirjam Snel en Marita Eskes hier...

In Nederland kan meer dan 80% van de mensen als meertalig beschouwd worden. De tweede taal kan een lokaal gesproken taal zijn of een buitenlandse taal. Een groeiende groep leerlingen in het basisonderwijs heeft een andere moedertaal dan het Nederlands. Meertaligheid in het onderwijs is daarmee een gegeven. In dit ar...

Je leerlingen maken hun dictees voldoende, maar het eigen schrijfwerk wemelt nog van de fouten. Veel leraren zullen dit herkennen. Hoe zorg je ervoor dat leerlingen de leerstof uit de spellingles ook echt gaan toepassen bij het schrijven van teksten? Dit was het onderwerp van een kleinschalige interventiestudie.

Kinderboeken zijn een perfecte motor om bij leerlingen schrijfenergie en -fantasie op te wekken en het plezier in taal en lezen aan te wakkeren.

Goed, passend taalonderwijs Nederlands staat al jaren hoog op de agenda van BS De Regenboog in Schijndel. Nadat de school als ontwikkelschool aan het landelijk traject Curriculum.nu voor het leergebied Nederlands had deelgenomen, besloot het team het schrijfonderwijs te vernieuwen. In dit artikel beschrijft Mireille...

Schrijven is een samenspel van drie vaardigheden: technische, inhoudelijke en metacognitieve. Toch gaat de aandacht in het schrijfonderwijs vaak naar die laatste twee vaardigheden. In dit artikel zetten Marit Trioen en Jordi Casteleyn uiteen waarom het belangrijk is ook aandacht te hebben voor de technische bouwsten...

Anke Herder promoveerde op 19 november 2020 aan de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek naar de interactie van leerlingen die samen schrijven tijdens onderzoekend leren.

Steeds vaker zijn scholen op zoek naar een manier om de resultaten én motivatie bij begrijpend lezen te verhogen. Het lezen in boeiende thema’s met rijke teksten is een goed begin. In dit artikel vertelt Mariëlle Smulders hoe op haar basisschool leerlingen rijke teksten lezen die passen bij schoolbrede thema’s en ho...

Hoe gaan we om met taalvariatie, meertaligheid en het Standaardnederlands in het onderwijs in Nederland en Vlaanderen? Over die vraag heeft een onafhankelijke, interactionale commissie zich gebogen. Frans Hinskens, bijzonder hoogleraar Taalvariatie en Taalcontact, was voorzitter van deze commissie en beschrijft in d...

Steven Brunswijk was portier en verkoper van alarminstallaties na zijn MBO-opleiding Economie, maar wist dat hij comedian wilde zijn. Inmiddels heeft hij zijn derde theatervoorstelling ontwikkeld Van slaaf tot meester, was hij te zien in de Avrotros-serie De Braboneger verkaast, Expeditie Robinson en in de Gevaarlij...

Hoe voer je in de klas goede gesprekken waar leerlingen echt iets van leren? Chiel van der Veen en Femke van der Wilt laten in dit artikel zien hoe de interventie MODEL2TALK leraren kan ondersteunen bij het voeren van dialogische gesprekken en hoe leraren hier zelf mee aan de slag kunnen in de klas.

Voor een goede leesontwikkeling van kinderen zijn leerkrachten van groot belang. In een praktijkonderzoek op KC de MarsWeijde in Hardenberg heeft Hermien Heuver verschillende rollen en kwaliteiten die leerkrachten kunnen inzetten voor goed leesonderwijs in kaart gebracht. Ze laat zien hoe leerkrachten deze kwaliteit...

Op de basisschool was ik al gefascineerd door dieren. Helaas waren de boeken in de schoolbieb hopeloos brave naslagwerken waarin de afmetingen en habitat van elk beest werden gevangen in hapklare tabellen. Informatief? Jazeker. Inspirerend? Niet bepaald.

Tegenwoordig vormt non-fictie gelukkig al lang niet meer die ...

Joost Klein houdt niet van etiketten en ziet zichzelf als kunstenaar die taal, muziek en performances combineert. Hij rapt, schrijft zijn eigen teksten en is auteur van het boek Albino. In 2019, op 22-jarige leeftijd, werd Joost gevraagd een verhaal voor het Boekenweekgeschenk voor jongeren te schrijven. Zijn talent...

De huidige leestoetsen geven te weinig zicht op de leesontwikkeling van kinderen. Hoe weet je of een kind begrijpt wat hij leest? En wat een volgend stapje is in zijn ontwikkeling? Op welke manier kunnen we leesontwikkeling wel in beeld krijgen? In dit artikel lees je de inzichten van enkele Brabantse scholen.

Met mijn boek De gemene moord op Muggemietje wilde ik het boek bevrijden uit het keurslijf dat een boek doorgaans is, namelijk de drager van informatie. Meestal doet het boek er niet toe: het gaat om het verhaal dat erin staat. Maar wat nu als je kijkt naar een boek als voorwerp? Als het tastbare object dat het is? ...

‘Spreken is zilver, zwijgen is goud.’ Misschien ken je dit gezegde nog wel. Het werd vroeger gebruikt om kinderen aan te geven dat ze hun mond moesten houden. De tijden zijn veranderd: spreken is het kostbare goud geworden in onze kleutergroepen. We proberen zo veel mogelijk om de taal van onze kleuters te stimulere...

Jeroen Steenbakkers promoveerde op 13 april 2023 aan de Rijksuniversiteit Groningen met zijn onderzoek naar betekenisvol schrijfstijlonderwijs in het voortgezet onderwijs.

Maan de Steenwinkel werd in 1997 geboren en bracht haar jeugd door in Bergen. Haar vader, regisseur van diverse praatprogramma’s op tv, en haar moeder, lerares, kozen voor hun dochter de Vrije School in hun woonplaats. Na haar basisschoolperiode ging Maan naar het Murmelliusgymnasium. Ze overwoog na het gymnasium om...

Kinderen gaan op zoek naar geluiden binnen en buiten. Met hun stem bootsen ze de klank na en schrijven het op met letters: De kat drinkt de melk op slj-p… slj-p… sjl-p…Of als (werk)woord: De kat sljupt de melk op. Er zijn dingen die de naam krijgen van het geluid dat ze maken zoals een rits: Rtsj… rtsj… En de koekoe...

Spelenderwijs steeds beter worden in het lezen en praten in een andere taal en daarbij ook taalgevoeliger worden voor andere thuistalen in de groep? Dat ervaren ze op een groot aantal scholen in Friesland. Deze scholen doen mee met projecten van Inspirerend Meertalig Onderwijs (een samenwerkingsverband van het lecto...

Taalrondes kunnen worden ingezet in alle groepen van het basisonderwijs. In dit artikel beschrijven Wietske Visser en Merlijn Wentzel hoe in nieuwkomersgroepen gewerkt wordt met de taalronde, een methodiek waarin vertellen en schrijven over eigen ervaringen centraal staat.

In kinderboeken staan bijna altijd illustraties. Dat is natuurlijk niet voor niets, maar wat is nou precies de rol van illustraties? Martijn van der Linden beschrijft in dit artikel de verschillende functies van illustraties en hoe je die kunt inzetten voor leesbevordering in de klas.

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

In januari 2021 heeft corona ons doen besluiten om naar Nederland te verhuizen. Zes maanden later landden we op Schiphol. Kyro, geboren in Hong Kong en opgegroeid in Ho Chi Minh City in Vietnam, sprak op school en thuis voornamelijk Engels. Met Vietnamees-Nederlandse en Chinees-Nederlandse ouders, sprak ze ook een b...

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...