Welkom

In Manie Schaafijs vertel ik het spannende levensverhaal van Francisco, de overgrootvader van illustrator Hedy Tjin. Hij bracht schaafijs zo’n honderd jaar geleden naar Suriname. Naast historische archieven had ik nog een belangrijke informatiebron: de herinneringen van familieleden. In het boek kibbelen de ooms en ...

Joost Klein houdt niet van etiketten en ziet zichzelf als kunstenaar die taal, muziek en performances combineert. Hij rapt, schrijft zijn eigen teksten en is auteur van het boek Albino. In 2019, op 22-jarige leeftijd, werd Joost gevraagd een verhaal voor het Boekenweekgeschenk voor jongeren te schrijven. Zijn talent...

De huidige leestoetsen geven te weinig zicht op de leesontwikkeling van kinderen. Hoe weet je of een kind begrijpt wat hij leest? En wat een volgend stapje is in zijn ontwikkeling? Op welke manier kunnen we leesontwikkeling wel in beeld krijgen? In dit artikel lees je de inzichten van enkele Brabantse scholen.

Met mijn boek De gemene moord op Muggemietje wilde ik het boek bevrijden uit het keurslijf dat een boek doorgaans is, namelijk de drager van informatie. Meestal doet het boek er niet toe: het gaat om het verhaal dat erin staat. Maar wat nu als je kijkt naar een boek als voorwerp? Als het tastbare object dat het is? ...

‘Spreken is zilver, zwijgen is goud.’ Misschien ken je dit gezegde nog wel. Het werd vroeger gebruikt om kinderen aan te geven dat ze hun mond moesten houden. De tijden zijn veranderd: spreken is het kostbare goud geworden in onze kleutergroepen. We proberen zo veel mogelijk om de taal van onze kleuters te stimulere...

Jeroen Steenbakkers promoveerde op 13 april 2023 aan de Rijksuniversiteit Groningen met zijn onderzoek naar betekenisvol schrijfstijlonderwijs in het voortgezet onderwijs.

Maan de Steenwinkel werd in 1997 geboren en bracht haar jeugd door in Bergen. Haar vader, regisseur van diverse praatprogramma’s op tv, en haar moeder, lerares, kozen voor hun dochter de Vrije School in hun woonplaats. Na haar basisschoolperiode ging Maan naar het Murmelliusgymnasium. Ze overwoog na het gymnasium om...

Kinderen gaan op zoek naar geluiden binnen en buiten. Met hun stem bootsen ze de klank na en schrijven het op met letters: De kat drinkt de melk op slj-p… slj-p… sjl-p…Of als (werk)woord: De kat sljupt de melk op. Er zijn dingen die de naam krijgen van het geluid dat ze maken zoals een rits: Rtsj… rtsj… En de koekoe...

Spelenderwijs steeds beter worden in het lezen en praten in een andere taal en daarbij ook taalgevoeliger worden voor andere thuistalen in de groep? Dat ervaren ze op een groot aantal scholen in Friesland. Deze scholen doen mee met projecten van Inspirerend Meertalig Onderwijs (een samenwerkingsverband van het lecto...

Taalrondes kunnen worden ingezet in alle groepen van het basisonderwijs. In dit artikel beschrijven Wietske Visser en Merlijn Wentzel hoe in nieuwkomersgroepen gewerkt wordt met de taalronde, een methodiek waarin vertellen en schrijven over eigen ervaringen centraal staat.

In kinderboeken staan bijna altijd illustraties. Dat is natuurlijk niet voor niets, maar wat is nou precies de rol van illustraties? Martijn van der Linden beschrijft in dit artikel de verschillende functies van illustraties en hoe je die kunt inzetten voor leesbevordering in de klas.

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

In januari 2021 heeft corona ons doen besluiten om naar Nederland te verhuizen. Zes maanden later landden we op Schiphol. Kyro, geboren in Hong Kong en opgegroeid in Ho Chi Minh City in Vietnam, sprak op school en thuis voornamelijk Engels. Met Vietnamees-Nederlandse en Chinees-Nederlandse ouders, sprak ze ook een b...

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...

In deze editie:

• Onze redacteur is enthousiast over...
• Kindertekst van Hosna
• Praktische handvatten voor lesgeven aan Oekraïense kinderen
• Tips

‘Super leerzaam en interessant’ en ‘Heel verrijkend!’ Zomaar een paar afsluitende opmerkingen die studenten van de minor Nieuwkomersonderwijs maakten tijdens de laatste bijeenkomst. Het duidt op voldoening. Ook op een vereiste? In de ogen van leraren in het nieuwkomersonderwijs zeker. Zij pleiten voor een goede voor...

Waarom zou je taaldoelen koppelen aan doelen van wereldoriëntatie? En hoe doe je dat? Dit artikel gaat over de kracht van geïntegreerde lessen wereldoriëntatie en taal. Anne-Christien Tammes en Femke Ruiter beschrijven aan welke voorwaarden deze lessen moeten voldoen en geven praktijkvoorbeelden waar je als leerkrac...

Evelyn Bosma en Naomi Nota wonnen op 15 november 2020 de vijfde Klokhuis Wetenschapsprijs met hun onderzoek ‘Hoe lezen tweetalige kinderen in Friesland?’ Voor beide onderzoekers een bekend onderwerp: Evelyn promoveerde op 2 oktober 2017 aan de Fryske Akademy en de Universiteit van Amsterdam met haar onderzoek naar d...

De kinderlijke verwondering van een kleuter die ontdekte dat houten voorwerpen ooit bomen waren bracht Bette Westera op het idee voor een boek over bomen die zich afvragen wat ze later willen worden. Daarmee sluit Ik wil een wiegje worden, zei de wilg prachtig aan bij het thema van de Kinderboekenweek 2021: Worden w...

Henriette Raudszus promoveerde op 7 september 2020 aan de Radboud Universiteit Nijmegen op haar onderzoek naar begrijpend lezen bij meertalige leerlingen in de bovenbouw van de basisschool.

In onze spreektaal komt één klinker het meest voor. Toch wordt hieraan in het gebruikelijke taal- en spellingonderwijs nauwelijks aandacht besteed, terwijl het herkennen van die klinker voor de juiste spelling van veel woorden heel bepalend is. In dit artikel geeft Dolf Janson daarom uitleg over de rol van deze kenm...

Leraar Annika werkt in groep 3 en geeft haar taalonderwijs vorm door te werken met interessante en betekenisvolle thema’s. Bij deze thema’s zoekt ze zelf boeken en teksten. In dit artikel beschrijft Bea Pompert hoe je thema’s en teksten verbindt met lezen en waar je rekening mee moet houden.

Dinsdag 3 maart 2020. Ons nieuwe thema voor de kleutergroepen ‘Wij zijn piraten’ gaat van start.

Jolanda Robben is met hart en ziel betrokken bij leesbevordering. Ze ontwikkelde Scoor een Boek!, een programma voor kinderen en ouders, dat lezen en sport aan elkaar verbindt.

Thuisonderwijs, wie had gedacht dat we dat massaal zouden moeten doen? Was dat niet voor een paar gezinnen die een trekkend bestaan hebben? Of vanwege levensbeschouwelijke overwegingen geen geschikte school voor hun kind kunnen vinden? 

Naar aanleiding van de publicatie van de zg. Grote Opdrachten van de ontwikkelgroep Nederlands van Curriculum.nu beschrijft Marc van Oostendorp wat hem in deze teksten opvalt. Zijn motto is daarbij dat je moedertaal leren nooit ophoudt en dat het daarom belangrijk is om leerlingen niet alleen te trainen in hun taalv...

Naar aanleiding van het in 2019 gepubliceerde peilingsonderzoek van de Inspectie van het Onderwijs over mondelinge taalvaardigheid beschrijven de auteurs de noodzaak van gerichte aandacht van leraren voor de ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheid van hun leerlingen. Zij pleiten er o.a. voor om kinderen meer ...

Nicole Swart is in december 2018 gepromoveerd aan de Radboud Universiteit. Zij onderzocht de rol van woordenschat bij het begrijpen van teksten in de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Daarbij heeft zij ook gekeken naar de invloed van cognitieve factoren op de ontwikkeling van begrijpend lezen. Een focus o...

Tien procent van de leerlingen dreigt als laaggeletterde van school te komen. Dit kun je als team voorkomen door doelgericht het taalgebruik te stimuleren vanaf leerjaar 1, o.m. door een actieve inzet van prentenboeken. Rond die prentenboeken kunnen dan activiteiten en voorwerpen ingezet worden die het verhaal tot l...